Παίρνουμε πολλά email τόσο από αναγνώστες του ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΤΩΡΑ, όσο και από επισκέπτες του www.disabled.gr που ρωτούν πώς μπορούν να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά έναν υπολογιστή χωρίς χέρια. Για όλους αυτούς θα αναφέρουμε τις λύσεις που υπάρχουν διαθέσιμες με σχετικά φθηνό κόστος.
1. Touch pads: αυτά είναι μικρές επιφάνειες που αντικαθιστούν το mouse. Ακουμπώντας ένα δάχτυλο ή μία επιφάνεια του χεριού ή της παλάμης πάνω στην επιφάνεια κινείται το βελάκι. Έχουν την δυνατότητα να «κλειδωθεί» το βελάκι για να μετακινηθεί κάποιο εικονίδιο. Από όσο γνωρίζουμε στην Ελλάδα υπάρχουν πολύ λίγα touch pads. Ένα από τα διαθέσιμα που βρήκαμε στην αγορά φάνηκε πως είναι αναξιόπιστο.
2. Track balls: αυτά είναι κάτι σαν ανάποδα ποντίκια, που έχουν την μπίλια προς τα πάνω. Είναι πιο αξιόπιστα από τα touch pads, αλλά φθείρονται πιο εύκολα επειδή έχουν και μηχανικά μέρη. Και αυτά όπως και τα touch pads να «κλειδωθεί» το κλικ.
3. Joysticks: αυτά είναι πολλά, φθηνά και πωλούνται σε όλα τα καταστήματα για τις παιχνιδομηχανές. Είναι εύκολο να αντικαταστήσουν το ποντίκι με μικρές παρεμβάσεις στον μοχλό που μπορούν να γίνουν εύκολα. Το μειονέκτημα των joysticks είναι πως δεν κάνουν για παραγωγική δουλειά.
4. Light pens: αυτά είναι αντίστοιχα με τα touch pads μόνο που χρειάζεται η ικανότητα να κρατηθεί κάποιο στυλό, γιατί μόνο με αυτό μετακινείται το βελάκι. Έχουν το πλεονέκτημα πως είναι πιο ακριβείας από τα touch pads.
5. Οι άνθρωποι που έχουν πολλούς σπασμούς στα χέρια μπορούν να προμηθευτούν εναλλακτικά πληκτρολόγια που κάθε πλήκτρο τους βρίσκεται μέσα σε μία θήκη. Όμως αυτή η διαδικασία δεν είναι παραγωγική και η πληκτρολόγηση γίνεται εφικτή αλλά εξακολουθεί να είναι υπερβολικά αργή.
Πολλοί άνθρωποι που δεν μπορούν να γράψουν γρήγορα με το χέρι μπορούν να χρησιμοποιούν είτε mouth stick είτε head stick. Αυτό είναι «μπαστουνάκι» που στερεώνεται είτε στο στόμα είτε στον κεφάλι. Τέτοιες κατασκευές υπάρχουν πολλές στο εμπόριο. Δεν γνωρίζουμε εάν οι ελληνικές επιχειρήσεις τις έχουν ετοιμοπαράδοτες.
Υπάρχουν και κάποιες άλλες λύσεις για οθόνες επαφής και πληκτρολόγια πάνω στην οθόνη. Αυτές οι λύσεις ίσως να είναι εντυπωσιακές για όσους δεν γνωρίζουν από υπολογιστές, είναι ωστόσο φρικτά αργές για παραγωγική εργασία σε πραγματικές συνθήκες. Ίσως, η μόνη εφαρμογή τους είναι για τα προγράμματα εισαγωγής μαθητών με πολλαπλές αναπηρίες στον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Όμως, για όσους ξέρουν από υπολογιστές, τέτοια προγράμματα εισαγωγής μπορούν να αποδώσουν μόνο ως κίνητρο για τους μαθητές με πολλαπλές αναπηρίες.
Κάποιες λύσεις που διαβάζουμε στις ελληνικές εφημερίδες για εμφύτευση microchip για τον χειρισμό ηλεκτρονικών υπολογιστών ανήκουν στην επιστημονική φαντασία.
Υπάρχουν και άλλες λύσεις που όμως δεν είναι συμβατές στα ελληνικά. Υπάρχει ένα καταπληκτικό σύστημα υπαγόρευσης που είναι δυνατόν να υπαγορεύεται το κείμενο και ο υπολογιστής να το γράφει. Κάποιες άλλες εταιρείες βγάζουν αντίστοιχα προϊόντα που δίνουν τη δυνατότητα του χειρισμού του συνόλου των λειτουργιών του υπολογιστή με φωνή.
Μολονότι αυτά τα προϊόντα είναι χρησιμότατα όχι μόνο για τετραπληγικούς, αλλά και για δικηγόρους, για συμβολαιογράφους, για συγγραφείς, για δημοσιογράφους κ.ο.κ. δεν είναι ακόμη συμβατά στα ελληνικά. Στο εξωτερικό κυκλοφορούν περισσότερο από 8 χρόνια. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, σουηδικά, γερμανικά, κ.ο.κ. αλλά δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν στα ελληνικά. Ίσως η ελληνική αγορά είναι μικρή. Ίσως πληρώνουμε «τα σπασμένα» της πειρατείας.
Σημασία έχει πως οι ελληνόγλωσσοι χρήστες ηλεκτρονικών υπολογιστών χάνουν πολλά που δεν υπάρχει στα ελληνικά αυτή η κατηγορία προγραμμάτων υπαγόρευσης.
Σκεφτείτε πόσοι άνθρωποι με αναπηρίες θα μπορούσαν να εργαστούν εξίσου αποδοτικά με τους ικανούς σωματικά ως δημοσιογράφοι, ως συγγραφείς, ως κειμενογράφοι κ.ο.κ. εάν είχαν τέτοια προγράμματα. Σκεφτείτε πόσα λουλούδια θα είχαν ανθίσει
Έχουν γίνει στο παρελθόν πολλές προσπάθειες προσαρμογής των υπολογιστών στις ικανότητες των χειριστών με αναπηρίες και στην Ελλάδα. Το ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΤΩΡΑ και το www.disabled.gr μπορούν και υποστηρίζουν την μεγάλη πλειοψηφία των τετραπληγικών επειδή όμως δεν έχουν οργανωμένη υπηρεσία υποστήριξης δεν μπορούν να υποστηρίξουν τις «δύσκολες» περιπτώσεις ανθρώπων με πολλαπλές αναπηρίες. Η πιο πετυχημένη δομή υποστήριξης ανθρώπων με πολλαπλές αναπηρίες είναι του Ιδρύματος Κοινωνικής Εργασίας (ΙΚΕ) που είναι στελεχωμένο και με εργοθεραπευτή. Το τηλέφωνό τους είναι 010 2844675