Πρόλογος ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΤΩΡΑ: Πριν κάνετε την οποιαδήποτε επιλογή τρόπου φροντίδας του παράλυτου μέ-ρους του σώματός σας πρέπει να ρωτήσετε κάποιον ειδικό ιατρό Αποκατάστασης ή κάποιο ειδικό νοσηλευτή που να γνωρίζει από κακώσεις νωτιαίου μυελού. Τα λάθη μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στην υγεία σας.

Τι είναι υγιές δέρμα;

Το δέρμα είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια εξωτερική επιφάνεια που καλύπτει το σώμα. Είναι αυτό που προστατεύει τον άνθρωπο και τον ανθρώπινο οργανισμό από τα βακτηρίδια, τη βρωμιά και από άλλα βλαβερά αντικείμενα που βρίσκονται στο περιβάλλον. Επίσης μας προστατεύει από τις υπεριώδης ακτίνες του ήλιου και είναι αυτό που περιέχει τις νευρικές εκείνες απολήξεις που μας επιτρέπουν να αντιλαμβανόμαστε το κρύο ή τη ζέστη, αν κάτι είναι μαλακό ή σκληρό, κοφτερό ή αμβλύ.
Το δέρμα επίσης παίζει σημαντικό ρόλο στην ρύθμιση των υγρών του σώματος και τις θερμοκρασίας.
Κάτω από το λείο, τριχωτό εξωτερικό δέρμα (ή επιδερμίδα), αυτό που βλέπουμε, είναι ένα συμπαγές, δυνα-τό και ελαστικό στρώμα ιστού γνωστό σαν χόριο. Η επιδερμίδα είναι πλούσια σε αιμοφόρα αγγεία, αδένες που εκκρίνουν ιδρώτα και λίπος καθώς και απολήξεις νεύρων.
Το υγιές δέρμα είναι απαλό, χωρίς πληγές, εκδορές ή ακόμη και τσαλακώματα στην εξωτερική του επιφά-νεια. Το υγιές δέρμα είναι επίσης ζεστό (χωρίς να είναι πολύ ζεστό ή κόκκινο) και δεν είναι ξηρό, δεν ξεφλουδί-ζεται, ούτε είναι υγρό και ζαρωμένο. Το υγιές δέρμα είναι ο καθρέφτης του υγιούς σώματος και του υγιούς οργανισμού.

Πως να φροντίζεις το δέρμα σου

Διατροφή: Για να διατηρήσεις το δέρμα σου υγιές, πρέπει να έχεις ένα ισορροπημένο πρόγραμμα διατρο-φής που να είναι πλούσιο σε πρότεινες, φρέσκα φρούτα, λαχανικά και να καταναλώνεις πολλά υγρά. Εάν έχεις κάποιο πρόβλημα δέρματος, όπως μια κατάκλιση ή μια θεραπευτική χειρουργική τομή, θα πρέπει να αυξήσεις την ποσότητα των πρωτεϊνών που παίρνεις (λ.χ. άπαχα γεύματα, γαλακτοκομικά προϊόντα και όσπρια κ.ο.κ.), τις αμυλούχες τροφές (λ.χ. ψωμί, δημητριακά κ.ο.κ.), βιταμίνες Α, C και E καθώς επίσης και ψευδάργυρο. Εάν έχεις αναιμία θα πρέπει να παίρνεις επιπλέον σίδηρο.
Κυκλοφοριακό: Το δέρμα εξυπηρετείται από ένα μεγάλο αριθμό από αιμοφόρα αγγεία, ενώ χρειάζεται καλό κυκλοφοριακό σύστημα για να διατηρείται υγιές. Μπορείς να βοηθήσεις στην εξασφάλιση ενός καλού κυκλο-φοριακού συστήματος λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις παρακάτω προτάσεις:
Κάπνισμα. Ο Χ Ι !!! Η νικοτίνη που περιέχει το τσιγάρο προκαλεί αγγειοσυστολή, με αποτέλεσμα να εμποδίζει τα θρεπτικά συστατικά και το οξυγόνο να ρέει στους ιστούς του σώματος.
Το οίδημα (ή πρήξιμο) προκαλείται από τη συσσώρευση των υγρών στους ιστούς. Συνήθως εμφανίζεται σε ε-κείνο το μέρος του σώματος που δεν κινείται συχνά και βρίσκετε κάτω από το επίπεδο της καρδιάς (λ.χ. στο πέλμα, στα πόδια και στα χέρια). Το δέρμα πάνω από το οίδημα γίνεται λεπτό και χλομό και είναι εύκολο να ανοί-ξει εξ αιτίας της φτωχής κυκλοφορίας του αίματος. Το οίδημα προλαμβάνεται σηκώνοντας συχνά τα χέρια και τα πόδια, εκτελώντας μηχανικές παθητικές κινήσεις και φορώντας πιεστικές (ελαστικές) κάλτσες.
Αναιμία (μείωση των ερυθρών κυττάρων). Το οξυγόνο είναι σημαντικό για την υγεία του δέρματος και μετα-φέρεται από τα ερυθρά κύτταρα. Ο περιορισμός του αριθμού των κυττάρων αυτών, σημαίνει λιγότερο οξυγόνο στο δέρμα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να εξασθενούν τα κύτταρα του δέρματος ή ακόμα και να πεθαίνουν. Η αναιμία θα πρέπει να αξιολογηθεί και να δοθεί κατάλληλη θεραπευτική αγωγή από ειδικό ιατρό που να γνωρίζει και από κακώσεις νωτιαίου μυελού.
Αγγειακές ασθένειες ή στένωση αγγείων μπορεί να προκληθεί από διαβήτη, από κάπνισμα, από υπέρταση και από αυξανόμενη χοληστερίνη. Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι να μειώνεται η ροή του αίματος στο δέρμα. Είναι χρήσιμο, ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ, να συμβουλευτείτε κάποιον ή κάποιους ειδικούς ιατρούς αποκατάστασης ώστε στο βαθμό που μπορείτε να αποφύγετε τις ασθένειες των αγγείων που θα προκαλέσουν προβλήματα δέρματος.

Συμβουλές φροντίδας για την καλή διατήρηση του δέρματος

Διατηρήστε το δέρμα σας καθαρό και στεγνό. Κάνε μπάνιο καθημερινά με σαπούνι και άφθονο νερό. Ύστε-ρα, απομακρύνετε τις σαπουνάδες με άφθονο νερό και σκουπιστείτε πάρα πολύ καλά ώστε να στεγνώσει τελεί-ως το δέρμα σας.
Οι πτυχές του δέρματος ή οι ζάρες (όπως λ.χ. στην βουβωνική χώρα ή στις μασχάλες) χρειάζονται συχνότε-ρα πλύσιμο, πιθανώς και 2 φορές τη μέρα. Τα εξανθήματα μπορούν εύκολα να εμφανιστούν στις περιοχές αυτές εξ αιτίας του ότι στις περιοχές αυτές αυξάνεται η υγρασία και η θερμότητα. Αυξάνοντας την κυκλοφορία του αέρα στις περιοχές αυτές βοηθάτε στη μείωση των πιθανοτήτων να δημιουργηθούν εξανθήματα ή κοκκινίλες. Όταν κάθεστε στο αναπηρικό σας κάθισμα τοποθετήστε με τέτοιο τρόπο τα πόδια σας έτσι ώστε να μην εφάπτο-νται μεταξύ τους. Για παράδειγμα, πάρτε με το σώμα σας την στάση «βατράχου» για να πάρει αέρα η βουβωνική χώρα. Οι περιοχές αυτές πρέπει να παίρνουν αέρα 2 με 3 φορές την ημέρα.
Εξανθήματα και ερεθισμοί μπορεί να προκληθούν από λευκοπλάστ, από σκληρό ύφασμα ή και από άλλα αιχ-μηρά αντικείμενα που έρχονται σε επαφή με το δέρμα και μπορούν να το ερεθίσουν. Ολόκληρο το σώμα μπορεί να βγάλει εξανθήματα από κάποια τροφή που μπορεί να είστε αλλεργικός ή ακόμα και εάν είστε αλλεργικός σε κάποια φάρμακα. Συμβουλευτείτε το γιατρό σας για θεραπεία σε περίπτωση που έχετε εξανθήματα.
Να λιπαίνετε το ξηρό δέρμα σας με κάποια ενυδατική κρέμα ή αλοιφή. Απλώστε την κρέμα πάνω από τις προ-εξοχές των οστών (ιδιαιτέρως του ισχίου), ώστε να μαλακώσει το δέρμα και να προληφθούν οι κατακλίσεις.
Το ακάθαρτο δέρμα μπορεί εύκολα να ερεθιστεί ή να ανοίξει πληγή. Τα ούρα και τα κόπρανα είναι επικίνδυνα για την καλή φυσική κατάσταση του δέρματος. Όταν υπάρχει απώλεια ούρων ή κοπράνων τότε το δέρμα θα πρέ-πει να καθαρίζεται και να στεγνώνεται σχολαστικά ώστε να προληφθεί η εξασθένηση του δέρματος καθώς και το πλήγωμα της εξωτερικής επιφάνειας του δέρματος.
Είναι δυνατόν να σχηματιστούν στα πόδια σας και στα χέρια σας κάλοι. Οι κάλοι αφαιρούνται αν τους μουλιά-ζετε συχνά σε ζεστό νερό και με μια πετσέτα τρίβετε με ζωηρές κινήσεις την περιοχή για να απομακρύνετε το νεκρό δέρμα. Μπορείτε να χρησιμοποιείτε ενυδατική κρέμα που βοηθάει να μαλακώσει ο κάλος.
Τα δάχτυλα των ποδιών και τα δάχτυλα των χεριών απαιτούν ειδική φροντίδα. Μουλιάστε τα και τρίψτε τα χωρίς απότομες κινήσεις με μια πετσέτα για να απομακρύνετε το νεκρό δέρμα έτσι ώστε να μειώσετε την πιθανό-τητα να σχηματιστούν ερεθισμοί ή παρανυχίδες. Τα νύχια είναι πιο εύκολο να κοπούν αφού πρώτα τα μουλιάσετε. Να τα κόβετε μόνο σε ευθεία για να μη δημιουργούνται παρανυχίδες και πληγές. Φροντίστε να έχετε τα νύχια σας κοντά για μεγαλύτερη ασφάλεια.

Fact Sheet της Paraplegics Veterans of America. Προέρχεται από το internet site του Craig Hospital. Απόδοση στα Ελληνικά Δέσποινα Φωτιάδου (νοσηλεύτρια).