Η εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση (ΕΒΦ) είναι μια επιπλοκή που εμφανίζεται συχνά κατα την οξεία φάση σε άτομα με κάκωση νωτιαίου μυελού. Απειλεί άμεσα τη ζωή του ατόμου, καθώς οδηγεί πολλές φορές σε πνευμονική εμβολή. Η πρόληψη της ΕΒΦ συνίσταται στη χρήση αντιθρομβωτικών καλτσών, αντιπηκτικών και πρώιμη, αλλά ασφαλή, κινητοποίηση των αρθρώσεων.
Για την ανίχνευσή της, ένα κλινικό τεστ είναι το σημείο Homan, που συνίσταται σε ραχιαία κάμψη της ποδοκνημικής ώστε να διαταθεί ο γαστροκνήμιος μύς. Η παρουσία ευαισθησίας ή πόνου καθιστά το τεστ θετικό. Στα άτομα με κάκωση νωτιαίου μυελού δεν είναι πάντα χρήσιμο το τεστ λόγω της πιθανής απουσίας αισθητικότητας, ενώ δυνητικά υπάρχει ο κίνδυνος αποκόλλησης θρόμβου συνεπεία της διατάσεως. Για τη διάγνωση χρησιμοποιούνται επίσης και τα κριτήρια Wells. Ο ιατρός καταφεύγει, όταν το κρίνει αναγκαίο, σε υπέρηχο Doppler και πιθανώς σε φλεβογραφία για τη διερεύνηση της πιθανής ύπαρξης ΕΒΦ.
Η έκτοπη οστεοποίηση (ΕΟ) είναι μια αρχικά σιωπηλή επιπλοκή της οξείας και υποξείας κάκωσης νωτιαίου μυελού. Εκδηλώνεται κυρίως στις αρθρώσεις, περιορίζοντας πολλές φορές το εύρος κίνησης των αρθρώσεων σε βαθμό ώστε να επηρεάζει την εναπομείνουσα λειτουργικότητα του ατόμου. Οι κύριες αρθρώσεις που προσβάλονται είναι η κατ’ ισχίον άρθρωση, το γόνατο και ο αγκώνας. Η αντιμετώπισή της συνίσταται στη φαρμακευτική χορήγηση ετιδρονάτης και στην προσεκτική πρώιμη κίνηση των αρθρώσεων στο πλήρες εύρος κίνησης.
Η κλινική εικόνα της ΕΟ περιλαμβάνει: πόνο/ευερεθιστότητα κατά την κίνηση στην άρθρωση, αυξημένη θερμότητα, οίδημα, ερύθημα, σκληρότητα.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι η εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση (ΕΒΦ) και η έκτοπη οστεοποίηση (ΕΟ) συσχετίζονται. Υπάρχουν γνωστοί μηχανισμοί που οδηγούν σε ΕΒΦ όταν συνυπάρχει ΕΟ στην ίδια περιοχή του σώματος, και ο κύριος λόγος που αναφέρεται είναι η πίεση των αγγείων στην περιοχή της ΕΟ. Αντιθέτως, η ΕΟ σε υπόβαθρο ΕΒΦ τυγχάνει στηρίξεως από διάφορες επιστημονικές μελέτες, αλλά υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις.
Κωνσταντίνος Μπαλακατούνης, PT, MSc, SCIS, email: balakatounis@gmail.com