Η εντύπωση που μου έχει δημιουργηθεί τον τελευταίο καιρό, είναι ότι όλοι αυτοί που βρίσκονται έξω από το χώρο της αναπηρίας και μιλούν για Άτομα με Ειδικές Ανάγκες, αν μη τι άλλο, έχουν χάσει κάθε νόημα της λέξης αναπηρία.
Δεν ξέρουν καν τι είναι και τι δεν είναι αναπηρία και προσπαθούν να την προσωποποιήσουν με αισθήματα συμπάθειας και οίκτου.
Έχω βαρεθεί να ακούω τις πομπώδεις και «εμπνευσμένες» εκφράσεις για
«Δικαίωμα στη ζωή», «Ήρωες τα ΑμΕΑ», «Ας χειροκροτήσουμε δυνατά αυτά τα παιδιά», «Θέληση για ζωή» και αναρίθμητες άλλες τέτοιες αντιλήψεις που αναπαράγονται συνεχώς, χωρίς δεύτερη σκέψη.
Τα ΜΜΕ έχουν αναλωθεί στο να γράφουν ειδήσεις για πορείες και διεκδίκηση δικαιωμάτων, θεωρώντας ότι έτσι συμβάλλουν στην «ευαισθητοποίηση» των ανθρώπων. Μα το θέμα δεν είναι η ευαισθητοποίηση…
Το θέμα είναι να βρεθούν αξιόπιστες λύσεις επιβίωσης των ανθρώπων με αναπηρίες, έτσι ώστε να μπορούν από εκεί και πέρα να επιλέγουν τους τρόπους ζωής και δράσης τους. Τη λύση δεν πρόκειται να τη δώσουν ούτε τα επιδόματα, αλλά ούτε και
οι φιλοσοφίες.
Χρειαζόμαστε θεσμούς, δομές και μόνιμες λύσεις αποκατάστασης και εκπαίδευσης, προκειμένου να λυθεί κατά πρώτο λόγο το πρόβλημα της επιβίωσης και να μπορέσει στη συνέχεια να γίνει ενσωμάτωση των αναπήρων σε όλους τους τομείς της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής ζωής.
Η αναπηρία δεν χρειάζεται ούτε «ελεημοσύνες» ούτε «προστάτες».
Ας σταματήσουμε λοιπόν να μιλάμε για ηρωισμούς και κατορθώματα και ας ασχοληθούμε με πρακτικά και ζωτικά προβλήματα. Ας σταματήσουμε να μιλάμε μόνο για δικαιώματα και ας ασχοληθούμε λίγο και με τις υποχρεώσεις.
Δεν παραβλέπω, ούτε και μειώνω την ύπαρξη και την επίδραση του κοινωνικού αποκλεισμού στους ανθρώπους με αναπηρίες, Αλλά μόνο αν ξέρουμε τι θέλουμε και τι ζητάμε πρώτον από τους εαυτούς μας, και έπειτα από αυτή την κοινωνία, μπορούμε και να το διεκδικήσουμε.
Πολύ φοβάμαι ότι δεν είναι μόνο τα ΜΜΕ και η υπόλοιπη κοινωνία, αυτοί που δεν ξέρουν τι «χρη ποιείν», αλλά και κάποιοι κύκλοι αναπήρων, που είτε έχουν βολευτεί με κάποιες καταστάσεις, είτε έχουν αποπροσανατολιστεί μέσα σε όλο αυτό το «κομφούζιο».
Η αναπηρία μπορεί να γίνει το συγκριτικό πλεονέκτημα κάθε αναπήρου, μέσα από τις επιλογές ζωής του. Οι επιλογές αυτές δεν είναι αντικείμενο συζήτησης, γιατί αφορούν τον καθένα προσωπικά. Αλλά έχει περάσει η εποχή που το αναπηρικό κάθισμα του κινητικά αναπήρου, ή το λευκό μπαστούνι του τυφλού, ή το ακουστικό του βαρήκοου, αποτελούσε το άλλοθι του. Αυτά είναι μέρος της ζωής του καθενός, κομμάτια του σώματος και της υπόστασης του, αλλά όχι και αυτά που καθορίζουν την ίδια τη ζωή και την ποιότητά της .
Ας βγούμε από τα «καβούκια μας» και ας αυξήσουμε λίγο τις απαιτήσεις από τους εαυτούς μας, για να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για μια διαφορετική ποιότητα ζωής, που θα χαρακτηρίζεται από στυλ. Το στυλ του καθενός…
Χαρά Αναγνωστοπούλου, Ψυχολόγου, email: hara@disabled.gr