Οι χαμηλές θερμοκρασίες μπορούν να περιορίσουν τις βλάβες από τα εμφράγματα και τα εγκεφαλικά
Είναι λίγο δύσκολο να το πιστέψει κανείς χειμωνιάτικα, αλλά υπάρχουν αληθινά οφέλη για την υγεία από την παγωνιά. Και δεν είναι μόνο η ανακούφιση που προσφέρει στους στραμπουληγμένους αστραγάλους ένα σακουλάκι με πάγο: οι γιατροί διαπιστώνουν ότι οι ιδιαίτερα χαμηλές θερμοκρασίες μπορεί να ασκήσουν όλο και περισσότερες ευεργετικές επιδράσεις στο σώμα- μεταξύ αυτών, να περιορίσουν τις βλάβες που προκαλούν τα εμφράγματα και τα εγκεφαλικά.
Πώς γίνονται όλ΄ αυτά; Οι επιστήμονες εκμεταλλεύονται έναν αρχέγονο μηχανισμό επιβίωσης του ανθρώπου, ο οποίος ενεργοποιείται σε ιδιαίτερα ψυχρές συνθήκες. Το σώμα μας είναι εξαιρετικά ευαίσθητο στη θερμοκρασία: εάν αυτή μειωθεί από το φυσιολογικό (είναι περίπου 37 βαθμοί Κελσίου) έστω κατά 2-3 βαθμούς, πεθαίνουμε. Για να εξασφαλιστεί, λοιπόν, η επιβίωση στο ψύχος, ο οργανισμός εισέρχεται σε μια κατάσταση «αναμονής», απενεργοποιώντας όλες τις μη ζωτικές για την επιβίωση βιολογικές διεργασίες, επιβραδύνοντας τον σωματικό μεταβολισμό σε ρυθμό που απλώς μας κρατά ζωντανούς και παράλληλα επιτρέπει σε καθένα από τα σωματικά κύτταρα να επιβιώσει με πολύ λιγότερο οξυγόνο απ΄ όσο φυσιολογικά θα χρειαζόταν.
Τι σχέση έχουν όλα αυτά με τα εμφράγματα και τα εγκεφαλικά; Στη διάρκεια αυτών των σοβαρών καταστάσεων, η παροχή οξυγόνου στον εγκέφαλο μειώνεται με συνέπεια να πεθαίνουν τα εγκεφαλικά κύτταρα. Όταν πεθάνει αρκετά μεγάλος αριθμός εγκεφαλικών κυττάρων, όσα είναι ετοιμοθάνατα στέλνουν ένα χημικό μήνυμα σε όσα δεν έχουν ακόμα πληγεί από την έλλειψη οξυγόνου, διατάσσοντάς τα να αυτοκαταστραφούν.
Το γιατί συμβαίνει αυτό παραμένει προς το παρόν άγνωστο. Εν τούτοις, οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ότι σταματώντας την εκπομπή του χημικού μηνύματος της αυτοκαταστροφής με τη βοήθεια της ψύξης των εγκεφαλικών κυττάρων που τα θέτει σε κατάσταση «αναμονής», αποκτούν την ευκαιρία να λάβουν σωτήρια μέτρα για τον ασθενή.
Οι γιατροί συνειδητοποίησαν ότι όταν χορηγούσαν οξυγόνο στους ασθενείς εν όσω βρίσκονταν σε κατάσταση… χειμερίας νάρκης, τα εγκεφαλικά κύτταρά τους δεν πέθαιναν όταν τους επανέφεραν σε φυσιολογικές θερμοκρασίες.
Υποθερμία για εμφράγματα
«Τα δύο τρίτα των ασθενών στους οποίους γίνεται ανάνηψη έπειτα από έμφραγμα, καταλήγουν με εγκεφαλικές βλάβες», λέει ο δρ Πίτερ Φάμπερ, αναισθησιολόγος στο Βασιλικό Νοσοκομείο της Αμπερντίν και ειδικός στην κρυοθεραπεία. «Το σημαντικό είναι να γίνεται ταχεία ψύξη του ασθενούς μετά το έμφραγμα, διότι μελέτες έχουν δείξει πως όσο νωρίτερα γίνει αυτή, τόσο καλύτερα αποκρίνονται οι ασθενείς στη θεραπεία».
Πολλά νοσοκομεία στη Βρετανία εφαρμόζουν αυτή την τεχνική, κάνοντας στους ασθενείς ενδοφλέβιες εγχύσεις παγωμένου διαλύματος φυσιολογικού ορού και τυλίγοντάς τους με παπλώματα γεμάτα… κατεψυγμένο αέρα και παγοκύστες. Οι γιατροί στη συνέχεια χορηγούν στους ασθενείς φάρμακα που παραλύουν τους μυς για να αποτρέψουν τα ρίγη και, εφ΄ όσον η διαδικασία της ψύξης παρακολουθείται προσεκτικά, οι ασθενείς δεν παθαίνουν τίποτα από τη δραστική μείωση της σωματικής θερμοκρασίας τους.
Της Αnne Corbett ΤΗΕ ΤΙΜΕS
www.tanea.gr 7/2/2008