Μια γιατρός στην Ινδία ισχυρίζεται ότι είναι η πρώτη που θεραπεύει ασθενείς αποτελεσματικά, με εμβρυακά αρχέγονα κύτταρα.
Έχει περίπου 150 ασθενείς με ανίατες ασθένειες, και επιμένει ότι ΟΛΟΙ δείχνουν τώρα σημάδια βελτίωσης.
Η ρεπόρτερ του SKY ASIA Άλεξ Κρόφορντ και η ομάδα της είναι οι πρώτοι που παίρνουν την άδεια να μαγνητοσκοπήσουν την αμφιλεγόμενη κλινική:
«Ο χώρος δεν δίνει την εντύπωση ότι εδώ συμβαίνει μια επαναστατική θεραπεία που θα μπορούσε ν’ αλλάξει την ιατρική σε όλον τον κόσμο.
Κατεβαίνοντας ένα σκονισμένο μονοπάτι βρίσκουμε το μικρό ιδιωτικό νοσοκομείο, κρυμμένο πίσω από σειρές διαμερισμάτων στο νότιο Δελχί.
Μοιάζει με κτίριο που θα ήσουν απρόθυμος να επισκεφθείς, αλλά μέσα βρίσκεται μια γιατρός που ίσως αυτή τη στιγμή θεραπεύει τα αθεράπευτα.
Λέγεται Γκίτα Σροφ. Δεν είναι όμως ικανοποιημένη.
Συμφώνησε να συναντήσει εμένα και τον παραγωγό του SKY DELHI Νέβιλ Λάζαρους, αλλά απρόθυμα. Δίνει την εντύπωση ότι εμπιστεύεται πολύ λίγους.
Αλλά η Δρ. Σροφ πιστεύει ότι ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε μετά από μια συνέντευξη που εκείνη έδωσε κάποτε σ’ έναν Βρετανό δημοσιογράφο, σκόπευε να την παρουσιάσει ως τσαρλατάνο, μια αμόρφωτη που «πειραματίζεται» με τους πιο ευπαθείς ανθρώπους, τους ασθενείς χωρίς ελπίδα.
Όλοι οι άνθρωποι που περνάνε το κατώφλι της αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο του θανάτου, και το γνωρίζουν.
«Όμως έχει αποτέλεσμα», λέει. «Έχω πάνω από 150 ασθενείς και μερικοί έχουν θεραπευτεί πλήρως, 100%. Υπάρχουν διαβαθμίσεις. Μερικοί είναι 50% καλύτερα, άλλοι 15%, όμως όλοι δείχνουν βελτίωση».
Είναι αξιοσημείωτος ισχυρισμός, και διατυπώνεται με τέτοια ήρεμη βεβαιότητα που αναρωτιέσαι αν άκουσες σωστά.
«Υπάρχουν ασθένειες που δεν έχουν ανταποκριθεί στη θεραπεία;», ρωτάω.
«Όχι», είναι η απάντηση.
Η Δρ. Σροφ υποστηρίζει ότι τυχαία ανακάλυψε μια μέθοδο καλλιέργειας εμβρυακών αρχέγονων κυττάρων.
Η Πούναμ Σινγκ ήταν κατάκοιτη.
Δεν μας λέει αναλυτικά και με σαφήνεια πώς ακριβώς τα κατάφερε, αλλά λέει ότι χρησιμοποίησε ένα άχρηστο έμβρυο από τη δουλειά της με την εξωσωματική γονιμοποίηση, με τη συναίνεση των γονέων. Έκανε επανειλημμένες εξετάσεις και έρευνα με αυτό το έμβρυο, χρησιμοποιώντας αποκλειστικά ανθρώπινα προϊόντα, ώσπου απέκτησε απεριόριστη ποσότητα αρχέγονων κυττάρων με τα οποία μπορούσε να κάνει θεραπεία στους ασθενείς.
Ανάμεσα στους 150 ασθενείς της υπάρχουν άνθρωποι με Πάρκινσον, Αλτσχάιμερ, εγκεφαλική παράλυση, Σύνδρομο Ντάουν, κακώσεις της σπονδυλικής στήλης που απέκτησαν αναπηρία ή νευροκινητικές ασθένειες… ο κατάλογος είναι ανεξάντλητος. Η Πούναμ Σινγκ είναι 25 ετών, και τα 12 από αυτά ζούσε κατάκοιτη. Ήταν παράλυτη από το στήθος και κάτω και απόλυτα εξαρτημένη από την οικογένειά της.
Η Δρ. Σροφ με πηγαίνει σε ένα από τα δωμάτια της κλινικής της και μου την συστήνει με περηφάνια. «Να το αστέρι μας», λέει με πατρικό τόνο.
Η Πούναμ φαίνεται νευρική και ντροπαλή. Είναι ξαπλωμένη στο κρεβάτι κι έχει σιδερένιους νάρθηκες δεμένους στα πόδια της για να τα κρατάνε ίσια. Φοράει μεγάλες, βαριές, μαύρες ιατρικές μπότες.
«Έλα Πούναμ», λέει η γιατρός, δείξε στην Άλεξ τι μπορείς να κάνεις».
Η Πούναμ ανακάθεται και αφήνει τα πόδια της να αιωρούνται πάνω από το πάτωμα.
Κρατώντας σφιχτά ένα μπαστούνι, κι ενώ ο πατέρας και ο αδελφός της παρακολουθούν, εκείνη με μεγάλη προσπάθεια σηκώνεται όρθια και κινείται προς τα μπρος σέρνοντας ένα πόδι κάθε φορά.
Είναι οδυνηρό να την παρακολουθείς, αλλά ΚΙΝΕΙΤΑΙ. Κι αυτό είναι πρόοδος για μια νεαρή γυναίκα που πέρασε πάνω από δέκα χρόνια ξαπλωμένη ανάσκελα.
Η Δρ. Σροφ λέει ότι η Πούναμ έφτασε στην κλινική πέρυσι τον Ιούλιο, και πήρε την πρώτη δόση αρχέγονων κυττάρων τον Αύγουστο. Έπαιρνε δόσεις σε μηνιαία βάση και, μόλις δύο μήνες αργότερα, μπορούσε να καθίσει χωρίς βοήθεια.
«Άρχισα να ξανανιώθω τα πόδια μου», λέει η Πούναμ, και λίγο πριν από το Νοέμβριο έκανα τα πρώτα μου βήματα. Δεν μπορούσα να το πιστέψω, μετά από τόσο καιρό. Τώρα πραγματικά πιστεύω ότι μπορώ να περπατήσω ξανά. Είμαι πολύ ευτυχισμένη».
Σε άλλο δωμάτιο. Ένας άντρας, λιγάκι στρυφνός, κάθεται στο κρεβάτι.
«Ο κ. Αζμέρα έχει Πάρκινσον». Έτσι μας τον συστήνει η Δρ Σροφ.
Η διάγνωση για τον Τζιαν Αζμέρα έγινε το 1995.
Όταν ήρθε στη Δρ. Σροφ, ήταν σε αναπηρική καρέκλα, ανίκανος να περπατήσει, με οξεία ακαμψία στα χέρια και τα πόδια, και τόση αστάθεια και απουσία ελέγχου των άκρων του που δεν μπορούσε να κάνει σχεδόν τίποτα για τον εαυτό του.
Τον ρωτάω πώς είναι. «Είμαι πολύ καλά», απαντάει απλώνοντας τα χέρια του μπροστά μου για να μου δείξει πόσο σταθερά είναι. Δεν κινούνται καθόλου, ούτε υποψία τρεμουλιάσματος.
Και τότε, κάπως αναπάντεχα, αναπηδάει. «Κοιτάξτε, μπορώ και περπατάω», και στριφογυρίζει για να τον τραβήξει η κάμερα, «μπορώ και κάθομαι», και κάθεται για να τον τραβήξει η κάμερα, «μπορώ και πηδάω», και πηδάει για να τον τραβήξει η κάμερα, με τα χέρια ανοιχτά σαν να πετάει.
Οι ενέσεις της Δρ. Σροφ είναι σκέτο υγρό. Δεν μας λέει τι ακριβώς περιέχουν.
Το παρομοιάζει με τυρόπηγμα. «Παίρνεις ένα μικρό κομματάκι και το προσθέτεις σε γάλα, κι έτσι φτιάχνεις όλο και πιο πολύ χυλό. Αυτό έχω κάνει και με τα εμβρυακά κύτταρα. Δεν είναι δύσκολο, και μπορούν να το κάνουν κι άλλοι. Δεν λέω ότι είμαι ιδιοφυϊα. Ίσως ήμουν τυχερή. Έχω κάποιο παρελθόν στην εξωσωματική γονιμοποίηση. Είμαι κλινική γιατρός και δουλεύω σκληρά. Μόλις τώρα αρχίζω να συνειδητοποιώ ότι βρήκα κάτι σημαντικό, και πραγματικά με συγκινεί. Υπάρχει τόσος πόνος στην Ινδία, τόσες αρρώστιες. Κι αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν ελπίδα. Τους δίνω ελπίδα. Δεν κάνω τίποτα κακό και τηρώ τους κανόνες του Ινδικού Συμβουλίου Ιατρικής Έρευνας». (Είναι ο επίσημος ιατρικός οργανισμός στην Ινδία).
Αυτό το είδος έρευνας είναι υπό αυστηρό έλεγχο στη δύση εξαιτίας της χρήσης εμβρυακών κυττάρων, που θεωρούνται τα πιο ευπροσάρμοστα επειδή μπορούν να αναπαραγάγουν οποιαδήποτε κύτταρα στο σώμα και να θεραπεύσουν τα προσβεβλημένα.
Θεραπεία «απολύτως επικίνδυνη», λένε κάποιοι.
Αλλά αυτά τα κύτταρα προκαλούν και τις πιο έντονες διαμάχες, γιατί προέρχονται από έμβρυα. Μερικοί πιστεύουν ότι τα έμβρυα είναι η αρχή της ζωής, κι ότι το να πειραματιζόμαστε μ’ αυτά ισοδυναμεί με τη δολοφονία ενός βρέφους.
Εξαιτίας αυτών των ηθικών και θρησκευτικών προβληματισμών, η έρευνα είναι περιορισμένη στη Δύση.
Στην Ινδία δεν υπάρχουν τέτοιοι ενδοιασμοί. Η Δρ. Σροφ, τυπικά, δεν παραβιάζει κανένα νόμο.
Αλλά η αποτυχία της να παρουσιάσει τη δουλειά της στους δικούς της συναδέλφους δημιουργεί ανησυχία σε όλον τον κόσμο.
Ο Στέφεν Μίνγκερ, διευθυντής του εργαστηρίου κυτταρικής βιολογίας του Κολλεγίου Κινγκ στο Λονδίνο, είναι ένας από τους αυστηρότερους επικριτές της.
«Είναι σε μεγάλο βαθμό ανεφάρμοστο και απολύτως επικίνδυνο», λέει. «Εάν η Ινδική κυβέρνηση θέλει να προωθήσει την κυτταρική έρευνα, πρέπει οπωσδήποτε να φροντίσει για τον έλεγχο αυτών των γιατρών και, αν είναι απαραίτητο, να τους εμποδίσει».
Τονίζει ότι η Δρ. Σροφ έχει αποτύχει επανειλημμένα να παρουσιάσει αποδεδειγμένες και επιστημονικές επιβεβαιώσεις της θεωρίας της.
Και προειδοποιεί ότι η έρευνα σε ποντίκια έχει δείξει ότι αυτά στα οποία έγιναν ενέσεις με ανθρώπινα κύτταρα παρουσίασαν όγκους. «Δεν έχουμε τρόπο να μάθουμε τις μακροπρόθεσμες παρενέργειες», είπε.
Η Δρ. Σροφ απαντά καυστικά. «Οι ασθενείς μου είναι η απόδειξή μου. Κανείς τους δεν υπέφερε από παρενέργειες. Όλοι βελτιώνονται. Θα μιλήσω όταν έρθει η ώρα, όταν εγώ θα το κρίνω σωστό. Θα είναι σύντομα. Δεν θέλουν να δεχτούν ότι μια Ινδή πέτυχε αυτό που δεν μπόρεσαν εκείνοι».
Αλλά η Ινδική Κυβέρνηση έχει προσέξει τη δουλειά της, και, μάλλον βεβιασμένα, σχεδιάζει καινούργιους νόμους για τον καλύτερο έλεγχο της χρήσης εμβρυακών κυττάρων.
Ο Δρ. Ραζ Μπαν, ο Γραμματέας Βιοτεχνολογίας της Ινδίας, μου είπε: «Η Ινδία έχει πολλά προβλήματα και πράγματι αργήσαμε να φτιάξουμε αυτούς τους νόμους. Αλλά θα υπάρξει ένας, πιθανόν σε ένα μήνα. Έχω συστήσει στη Δρ. Σροφ να μη δεχτεί άλλους ασθενείς, και, αν δεν συμμορφωθεί όταν ισχύσει ο νόμος, θα κλείσουμε την κλινική».
Για κάποιους είναι αγύρτισσα. Για τους ασθενείς της, θαυματοποιός. Όπως μου είπε ένας ασθενής, που ανέκτησε την αίσθηση του κορμού και του επάνω μέρους των ποδιών του, « Δε με νοιάζει τι θα μου συμβεί στο μέλλον. Πριν, η ζωή μου δεν άξιζε να τη ζω. Προτιμώ να ζήσω έτσι (με λίγη κίνηση) για δύο χρόνια παρά να είμαι φυτό για εκατό».
Δημοσιεύτηκε Δευτέρα 23 Ιανουαρίου, 2006