Η Ελλάδα μας, εκτός από τους αρχαιολογικούς της θησαυρούς και τις υπέροχες ακρογιαλιές της, διαθέτει και μια απίστευτη πολλές φορές γραφειοκρατία, όσο και αν αυτή έχει τα τελευταία χρόνια περιοριστεί χάρη και στη νέα τεχνολογία. Έτσι, έχουμε όλοι πάμπολλες ευκαιρίες να έρθουμε σε άμεση επαφή με αυτό που ονομάζουμε «Δημόσια Διοίκηση», δηλαδή με μια δημόσια υπηρεσία.
Όταν μιλάμε για άμεση επαφή με τη Δημόσια Διοίκηση μιλάμε βασικά για άμεση επαφή με τον δημόσιο υπάλληλο τον οποίο έχουμε μπροστά μας όταν πηγαίνουμε σε μια δημόσια υπηρεσία. Αυτό σημαίνει ότι το αν θα κάνουμε τη δουλειά μας ή όχι εξαρτάται και από τον υπάλληλο με τον οποίο έχουμε να κάνουμε. Παράλληλα, αυτό που διαφοροποιεί τα πράγματα σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα είναι ότι, αν πέσουμε σε έναν μη συνεργάσιμο υπάλληλο ενός καταστήματος δεν έχουμε μεγάλο πρόβλημα γιατί μπορούμε να αλλάξουμε κατάστημα και να μην τον ξαναδούμε. Αν όμως η συνεργασία είναι προβληματική με έναν δημόσιο υπάλληλο τότε μάλλον θα έχουμε σοβαρότερο πρόβλημα και αυτό γιατί, καλώς ή κακώς, δεν μπορούμε να αλλάξουμε δημόσια υπηρεσία όπως δεν μπορούμε να αλλάξουμε χώρα (τουλάχιστον όχι εύκολα).
Δεν είναι λίγες οι φορές που έχω έρθει σε επαφή με τη Δημόσια Διοίκηση (δηλαδή με δημοσίους υπαλλήλους), είτε ως δικηγόρος (για υποθέσεις άλλων) είτε για προσωπικά θέματα, και νομίζω ότι, αν δει κάποιος ψύχραιμα το ζήτημα βάζοντας λίγο και τον εαυτό του στη θέση του δημοσίου υπαλλήλου, καταλήγει σε μερικά χρήσιμα συμπεράσματα:
Έτσι, όσα παράπονα και αν έχουμε από τους δημοσίους υπαλλήλους, είτε μας αρέσει είτε όχι καλό είναι να έχουμε υπόψη μας ότι ο δημόσιος υπάλληλος που έχουμε απέναντί μας δεν έχει μόνο εμάς να αντιμετωπίσει αλλά δεκάδες σαν και εμάς κάθε μέρα. Κατά συνέπεια, δεν θα πρέπει να θεωρούμε δεδομένη τη συμπάθειά του προς εμάς αλλά αντίθετα να θεωρούμε πιο πιθανό ότι θα αντιμετωπιστούμε απρόσωπα.
Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο δημόσιος υπάλληλος πολύ δύσκολα θα χάσει τη θέση του ή θα του μειωθεί ο μισθός αν δεν μπορέσει να λύσει το πρόβλημά μας. Αυτό σημαίνει ότι πρώτα απ όλα είναι προς το δικό μας συμφέρον να έρθουμε σε συνεννόηση μαζί του. Από την άλλη πλευρά, ο δημόσιος υπάλληλος εντάσσεται σε μια ιεραρχία, λίγο τον νοιάζει αν η υπηρεσία όπου εργάζεται δουλεύει αποτελεσματικά, φτάνει να μην θεωρήσει αυτόν υπεύθυνο ο προϊστάμενός του. Αν τέλος δεν ενδιαφέρεται να μας εξυπηρετήσει, άλλο τόσο δεν ενδιαφέρεται να μας βλάψει.
Το γεγονός τέλος ότι ήμαστε ανάπηροι υποχρεώνει τον υπάλληλο να μας συμπεριφερθεί λίγο διαφορετικά (π.χ. να συμπληρώσει αυτός μια αίτηση για λογαριασμό μας). Ας μην περιμένουμε όμως ότι οποιοσδήποτε θα βάλει τον εαυτό του σε μπελάδες για χάρη μας. Όπου υπάρχουν «προνόμια» για τους αναπήρους αυτά προβλέπονται από τους νόμους και σε καμιά περίπτωση δεν παραχωρήθηκαν από δημόσιο υπάλληλο.
Για τους λόγους αυτούς επομένως, όταν έχουμε πρόβλημα με κάποια δημόσια υπηρεσία είναι πολύ βασικό να είμαστε όσο γίνεται πιο σαφείς και συγκεκριμένοι σε αυτό που ζητάμε, αφού πρώτα φροντίσουμε να ενημερωθούμε για το θέμα που μας αφορά από τον ίδιο τον υπάλληλο αλλά και από άλλες πηγές, αν γίνεται. Όσο δύστροπος και αν είναι ο υπάλληλος με τον οποίο έχουμε να κάνουμε, σίγουρα θα πετύχουμε καλύτερο αποτέλεσμα με το χαμόγελο, την ήρεμη διάθεσή μας και ίσως το χιούμορ μας, παρά με απειλές και κραυγές χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι δεν πρέπει να επιμένουμε, όταν χρειάζεται.
Με λίγα λόγια, άλλο πράγμα η αποτελεσματικότητα (που είναι το ζητούμενο για μας) και άλλο η αυτοεπιβεβαίωση (η οποία είναι περιττή για όποιον τα έχει καλά με τον εαυτό του).
Κωνσταντίνου Λ. Μπαρτζελιώτη, Δικηγόρου (LLM)
e-mail: kbartzeliotis@ath.forthnet.gr