Η φάση του ραντεβού είναι ρίσκο για τον οποιοδήποτε. Συναντάμε νέους ανθρώπους, βλέπουμε εάν υπάρχει χημεία, και έπειτα επιλέγουμε αν θα συνεχίσουμε τη σχέση ή όχι. Τώρα εδώ είναι η διαφορά. Μερικά άτομα με αναπηρία θεωρούν πως το ραντεβού είναι περισσότερο μια δύσκολη παρά μια ευχάριστη εμπειρία. Έχουν να υπερνικήσουν περισσότερα εμπόδια, όπως οι φυσικές δυσκολίες, η κοινωνική προκατάληψη και η χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Η κοινωνία μας είναι ακόμα στενόμυαλη, και ξοδεύει εκατομμύρια δολλαρίων για την τέλεια φυσική εμφάνιση. Και μαντέξτε: οι άνθρωποι με αναπηρία δεν έχουν τέτοια εμφάνιση, ούτε και θα αποκτήσουν ποτέ. Επομένως, πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τη γοητευτική μας προσωπικότητα, τα πνευματώδη σχόλιά μας, την υπέροχη νοημοσύνη μας, και αν όλα αυτά αποτύχουν παταγωδώς, φοράμε μια ταμπέλα που γράφει «ΓΕΙΑ! ΚΟΙΤΑΞΕ ΜΕ!». Αλλά ας μην αντιστρέφουμε τη φυσική ροή των πραγμάτων. Πριν μπούμε στη διαδικασία να αναλύσουμε την προκατάληψη της κοινωνίας, οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε τα φυσικά εμπόδια.
Τα φυσικά εμπόδια δεν αποτελούν ποτέ έγνοια των αρτιμελών ανθρώπων που πηγαίνουν σε ραντεβού για πρώτη φορά. Εντούτοις, οι άνθρωποι με αναπηρία θα πρέπει να προνοήσουν και να προγραμματίσουν τα πάντα. Είναι η τουαλέτα προσβάσιμη; Υπάρχουν σκάλες ή σκαλοπάτια; Υπάρχει αρκετός χώρος για το αναπηρικό αμαξίδιο; Είναι το πάτωμα ολισθηρό;
Υπάρχουν, φυσικά, νόμοι για να εξασφαλίσουν πως οι εγκαταστάσεις είναι προσπελάσιμες και στον πληθυσμό των ατόμων με αναπηρίες. Μερικές φορές όμως δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Παραδείγματος χάριν, έχω έναν πολύ καλό φίλο που παρεμπιπτόντως εκμισθώνει τις μεγαλοφυείς ιδέες μου για την επιχείρησή του κατά την περίοδο του καλοκαιριού. Στην είσοδο του γραφείου του υπάρχει ένα σκαλοπάτι που ανεβαίνει και μετά άλλο ένα που κατεβαίνει. Η ειρωνεία είναι πως η δουλειά του είναι να μεταφέρει επιβάτες με αναπηρίες, κι όμως εγώ δεν μπορώ να μπω ή να βγω από το γραφείο του μόνη μου. Αν το ξέρει; Φυσικά! Αν γνωρίζει τον νόμο; Φυσικά! Έχει όμως κάνει κάτι γι’αυτό; ΟΧΙ!
Επομένως, εάν κάποιος σαν αυτόν που είναι γνώστης των σχετικών νόμων, που εργάζεται για την κοινότητα των ατόμων με αναπηρία, που έχει προσλάβει υπάλληλο με αναπηρία, αν αυτός ο άνθρωπος δεν κάνει τίποτα για να κάνει προσπελάσιμες τις εγκαταστάσεις του γραφείου του, τότε δεν μπορούμε απλώς να υποθέσουμε πως τα εστιατόρια και οι άλλοι χώροι θα κάνουν κάτι διαφορετικό μόνο και μόνο επειδή το υπαγορεύει κάποιος νόμος. Και ακούγεται λογικό.
Φανταστείτε λοιπόν ότι εσείς, ένα άτομο με αναπηρία, σχεδιάζετε ένα ραντεβού με ένα άλλο άτομο με ή χωρίς αναπηρία, και δεν μπορείτε να μπείτε στο εστιατόριο που επιλέξατε. Σ’αυτό ακριβώς το σημείο το ραντεβού έχει μετατραπεί σε ένα μεγάλο πρόβλημα. Αυτό το σκηνικό μπορεί να επαναληφθεί σε πολυάριθμα μέρη. Ας παραδεχθούμε πως το γεύμα σε ένα εστιατόριο και ο κινηματογράφος δεν πρέπει να είναι το μόνο πιθανό σενάριο ραντεβού για τους ανθρώπους με αναπηρία. Απλώς καταλήγει να είναι η προφανής επιλογή με τα λιγότερα δυνατά εμπόδια. Έχουν υπάρξει φορές που ο άνθρωπος με τον οποίο είχα ραντεβού με κουβάλησε κυριολεκτικά μέχρι το διαμέρισμά του στον 2ο όροφο. Και θεωρώ τον εαυτό μου αρκετά τυχερό που μπόρεσα να κάνω κάτι τέτοιο. Τί γίνεται με όσους δεν μπορούν; Μπορεί εγώ να χρησιμοποιώ ένα μικρό χειροκίνητο αμαξίδιο, αλλά υπάρχουν άλλοι που έχουν ηλεκτροκίνητο αμαξίδιο ή scooter. Προσωπικά δεν χρειάζομαι βοήθεια για να μεταφερθώ μέσα σε ένα αυτοκίνητο, αλλά υπάρχουν άνθρωποι που χρειάζονται βοήθεια για σχεδόν οτιδήποτε. Αυτοί δεν πρέπει να βγαίνουν ραντεβού;
Και υπάρχει φυσικά και το κοινωνικό στίγμα που συνοδεύει το ραντεβού με ένα άτομο με αναπηρία. Κάποιοι άνθρωποι ίσως βρουν ένα άτομο με αναπηρία αρκετά ελκυστικό, αλλά διστάζουν να προχωρήσουν στη δημιουργία μιας σχέσης -πολύ περισσότερο από ό,τι σε ένα απλό ραντεβού-, επειδή ανησυχούν για το τί μπορεί να σκεφτούν οι άλλοι γύρω τους. Είχα μια φίλη που πήγαινε σε απανωτά ραντεβού στα τυφλά αλλά ήταν πάντα αρκετά ασαφής στις περιγραφές της σχετικά με τις συναντήσεις της. Δυστυχώς, βρισκόταν κάθε φορά μόνη της μετά από ένα τέτοιο ραντεβού με ένα φοβερό hangover το επόμενο πρωί.
Αν παρατηρήσατε στην πιο πάνω παράγραφο, είπα «άνθρωποι» χωρίς να προσδιορίσω αν έχουν ή όχι αναπηρία. Ακόμα και άνθρωποι με αναπηρία διστάζουν να βγουν σε ραντεβού με άλλα άτομα με αναπηρία. Και αυτό δεν αποτελεί απλά τυχαία παρατήρηση, ακόμα κι αν πολλοί θα ήθελαν να το θεωρήσουν έτσι.
Στη μέχρι τώρα ζωή μου, έτυχε ένας τύπος να μου πει πως με συμπαθούσε κατά τη διάρκεια των σχολικών μας χρόνων, αλλά ποτέ δε θέλησε να μου το πει ανοιχτά τότε επειδή είχα αναπηρία. Το εάν αυτό τον κάνει δειλό ή όχι, είναι αδιάφορο, μιας και η ουσία παραμένει τελικά η ίδια.
Επομένως, πώς γίνεται για κάποιους ανθρώπους με αναπηρία τα πράγματα να είναι ευκολότερα από ό,τι για κάποιους άλλους; Το θέμα καταλήγει πάντα στο βαθμό αυτοεκτίμησης. Εντούτοις, τα φυσικά εμπόδια και η κοινωνική προκατάληψη δεν βοηθούν και πολύ την αυτοεκτίμησή μας. Λες και πρέπει να διαθέτουμε μια τεράστια εσωτερική δύναμη για να κάνουμε ό,τι στους άλλους φαίνεται απλώς σαν μια φυσική διαδικασία κοινωνικοποίησης. Και η ανηφόρα γίνεται στην πορεία ακόμα μεγαλύτερη, εκτός και αν οι γονείς μας αφιέρωσαν χρόνο για να μας διδάξουν πώς να κρατάμε ψηλά το κεφάλι όταν όλοι γύρω μας μας κοιτάζουν σαν μίασμα. Προσωπικά, οφείλω να παραδεχθώ πως η ταπεινότητα και η σεμνότητα δεν είναι τα δυνατά μου σημεία! Και για να είμαι ειλικρινής, είμαι περήφανη γι’αυτό.
Κατά περιόδους, η νοοτροπία μου ήταν αυτή που κέρδιζε τον θαυμασμό των άλλων. Όσον αφορά στην εμπειρία των ραντεβού μου, ήταν περισσότερο θετική παρά αρνητική. Η πιο συνηθισμένη φιλοφρόνηση που λαμβάνω από τους άντρες είναι πως κρατάω μια στάση θετική και με συνέπεια απέναντι στα πράγματα. Γνωρίζω πως αυτό είναι το δυνατό μου σημείο, αλλά ξέρω επίσης και πόσο εύκολο είναι για κάποιον με αναπηρία να έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση μετά από κάποια άσχημα ραντεβού. Χρειάζεται σκληρή δουλειά για να μην πέσει κανείς στη διαδικασία της θλίψης, αλλά η ανταμοιβή αξίζει την προσπάθεια.
Ίσως δεν το γνωρίζετε, αλλά υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν πράγματα επίτηδες για να κεντρίσουν τα βλέμματα του αρτιμελή κόσμου. Ίσως είναι οι ανασφάλειές τους που τους αναγκάζουν να συμπεριφερθούν με αυτόν τον τρόπο. Τα έχω ακούσει και τα έχω δει όλα. Μερικοί άνθρωποι με αναπηρία γαβγίζουν! Ναι, καλά διαβάσατε! Γαβ! Γαβ! Γαβγίζουν σε ξένους! Γιατί; Δεν έχω ιδέα! Ίσως πιστεύουν ότι αυτό τους κάνει πιο ελκυστικούς, κάτι σαν κάλεσμα ζευγαρώματος!
Είδατε; Αυτά είναι σημάδια απελπισίας. Υπάρχουν άλλοι τύποι εξτρεμιστών που θα έκαναν τα πάντα για να κερδίσουν την προσοχή του αρτιμελούς κόσμου. Μερικές γυναίκες με αναπηρία θα έκαναν οτιδήποτε για να τραβήξουν το ενδιαφέρον ενός άντρα. Όπως, για παράδειγμα, πορνό. Ναι, υπάρχει και αυτή η αποκρουστική εκδοχή. Αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα. Μερικές γυναίκες τείνουν να είναι ασύδοτες καθώς παλεύουν να αποδείξουν στον κόσμο των αρτιμελών ότι είναι κι εκείνες σεξουαλικά όντα. Εντούτοις, βρίσκουν τελικά τους εαυτούς τους κενούς εσωτερικά. Βασικά, αυτό που θέλω να πω, είναι πως όταν μερικοί άνθρωποι με αναπηρία νιώθουν ότι τους απορρίπτει η κοινωνία, ίσως στραφούν προς τέτοιες περίεργες συμπεριφορές. Ποιος όμως θα θέλει να βγει ραντεβού με κάποιον που συμπεριφέρεται έτσι;
Υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες, όπως η σοβαρότητα της αναπηρίας, η γεωγραφική περιοχή, οι οικογενειακές αξίες και ο τρόπος με τον οποίο μεγάλωσε κάποιος, αλλά όλα αυτά προστίθενται σε μία βασική αλήθεια: οι άνθρωποι με αναπηρία έχουν μεγαλύτερες δυσκολίες στο παιχνίδι των ραντεβού από ό,τι τα άτομα χωρίς αναπηρία. Στο μέλλον, καθώς τα περισσότερα μέρη θα γίνονται προσπελάσιμα, καθώς τα μυαλά θα γίνονται λιγότερο αδαή, και δεδομένου ότι οι περισσότεροι άνθρωποι με αναπηρίες θα μάθουν να είναι πιο «χοντρόπετσοι», η διαδικασία ενός απλού ραντεβού θα γίνει και για εμάς το ίδιο φυσική όπως και για τον υπόλοιπο κόσμο.
Nathasha Alvarez, email: nathasha@audacitymagazine.com
Απόδοση στα ελληνικά: anna, email: anna@disabled.gr