Το 2004 θα είναι ένας χρόνος ορόσημο για την μεταπολεμική Ελλάδα, τους Έλληνες και τον Ελληνισμό της Διασποράς. Θα είναι ο γενικός έλεγχος της κατάστασης της Ελλάδας, του Ελληνικού Κράτους και της ιδέας του Ελληνισμού. Θα είναι η δεύτερη ευκαιρία, μετά το 1821, δοκιμασία της αξιοπιστίας και ικανότητας επιβίωσης του Ελληνισμού.
Ενός Ελληνισμού λιγότερο η περισσότερο δεμένο με το γνωστό παρελθόν και με το μέλλον του που είναι τόσο δύσκολο και αόρατο.
Μια υγιής και ευημερούσα κοινωνία, δεν φαίνεται από τα αυτοκίνητα, τα χρυσαφικά, τις αλλαξιές των ρούχων που έχει αλλά από τον τρόπο και τον βαθμό που υπηρετεί τα μέλη της που έχουν ειδικές ανάγκες, είναι άρρωστα και φτωχά.
Με το σημείωμα αυτό θέλω να παρουσιάσω, γενικά τις ανάγκες που έχει ένα μέρος του Ελληνικού πληθυσμού, τα άτομα με ειδικές ανάγκες και ποια είναι η υποδομή στήριξης στην Ελλάδα και ειδικά στην Αθηνά για τα άτομα αυτά, καθώς επίσης και για τις υψηλές ανάγκες τέτοιας υποδομής, λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Άτομα με ειδικές ανάγκες, είναι αυτά που έχουν σωματικές αναπηρίες η διανοητικές διαταραχές. Η αναφορά θα γίνει για το πολεοδομικό συγκρότημα της Αθήνας για λόγους πρακτικούς και ουσιαστικούς.
Η χειραφέτηση και απελευθέρωση των πολιτών αυτών από τους περιορισμούς του περιβάλλοντος και αυτών που χωρίς ενδιαφέρον και πρόγνωση γίνονται για να εξυπηρετούνται μόνον οι άρτιοι πολίτες στην Ελλάδα είναι όνειρα άλλης εποχής.
Μουσεία, εκκλησίες ακόμη και ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ, τράπεζες, εστιατόρια, πολυκατοικίες κ.ο.κ. είναι ξένα και εχθρικά στις ανάγκες που έχουν αυτοί οι πολίτες. Σαν να μην έφτανε αυτό η παρουσία του κράτους για εκπαίδευση και θεραπεία για τα άτομα αυτά είναι υποτυπώδες αν όχι επιβλαβής.
Κάθε οικογένεια που από κακή τύχη η από κακή ιατρική επίβλεψη κατά τον τοκετό αλλά και ίσως επειδή οι γονείς δεν αξιώθηκαν να προσέξουν τον τρόπο ζωής των κατά την εγκυμοσύνη και ακόμα λόγο του περιβάλλοντος, το οποίο στην Αθήνα είναι ένα τερατούργημα, απέκτησαν παιδί με ειδικές ανάγκες, η κοινωνική και οικονομική ζωή τους είναι καταδικασμένη .
Η στερεότυπη και Σπαρτιάτικη λύση του Ταΰγετου, παρά τους μεθυσμένους θριαμβολογους περί ανθρωπιάς και Δημοκρατίας στην χώρα του Κλεισθένη, του Ιπποκράτη και του Ορφέα συνεχίζεται. Σήμερα τα Τάρταρα είναι η απομόνωση από την κοινωνία και το μαράζωμα όλης της οικογένειας, που έτυχε να έχουν ανάμεσα τους ένα άτομο με ειδικές ανάγκες.
Στην Αθήνα , πριν από μερικά χρόνια, έγινε μια προσπάθεια, με τον γνωστό Ελληνικό τρόπο, αναμόρφωσης και διάπλασης πεζοδρομίων με πρόσβαση προς και από το οδόστρωμα. Επίσης έγινε μια ανάπλαση στα κρατικά κτήρια για εύκολη πρόσβαση από άτομα με δυσκολίες κίνησης. Αυτά έγιναν μόνον για τα μάτια της κουκουβάγιας που στην περίπτωση είναι οι άτυχοι κάτοικοι της Αθήνας και οι επόπτες της χρηματοδότησης έργων υποδομής από την Ε.Ε. Όμως, όποια κρητική των έργων αυτών που έγιναν θα τα χαρακτήριζε κακοτεχνίες και επικίνδυνα για την ασφάλεια του κοινού.
Χωρίς εξαίρεση τα μέσα μαζικής μεταφοράς είναι απρόσιτα στα άτομα με ειδικές ανάγκες. Για την μετακίνηση ενός ατόμου με ειδικές ανάγκες χρειάζονται ειδικά αγοραία, διαμορφωμένα κατάλληλα να δέχονται επιβάτες με αναπηρική καρέκλα. Σήμερα, η μετακίνηση ενός ατόμου με ειδικές ανάγκες γίνεται με τα ιδιωτικά η αγοραία αυτοκίνητα και σπανίως με τα ιδιωτικά ασθενοφόρα. Ένα είναι βέβαιο, ότι τέτοιες μετακινήσεις είναι τρομερά δύσκολες, επώδυνες και ακριβές για τα άτομα αυτά. Με άλλα λόγια, σύστημα μετακίνησης για αυτά τα άτομα δεν υπάρχει. Εκείνο που υπάρχει είναι οι Υπουργικές διατάξεις και οι νομοθετικές προσπάθειες τουλάχιστο στα χαρτιά να ικανοποιούν τις διατάξεις της Ε.Ε.
Σπάνια βλέπει κανείς άτομο σε αναπηρική καρέκλα στην Αθήνα, όχι επειδή δεν υπάρχουν τα άτομα με τις ειδικές ανάγκες, αλλά επειδή το Κράτος και η Κοινωνία τους έχει παραχώσει με την πολιτική του και το μυγιασμα της. Αν υποθέσουμε ότι τα άτομα αυτά έχουν την δυνατότητα να κατέχουν ανάλογη αναπηρική καρέκλα, αυτοκίνητη η χειροκίνητη, η χρήση της είναι αδύνατη διότι δεν υπάρχει η ανάλογη και κατάλληλη υποδομή. Τα πεζοδρομία, όχι μόνον είναι πιασμένα από τα αυτοκίνητα που σταθμεύουν όπου βρουν ελεύθερο χώρο, αλλά είναι και απρόσιτα σε καροτσάκια λόγο του πλάτους, της ανώμαλης και ανισόπεδης επιφάνειας των. Οι πολυκατοικίες, και τα ξενοδοχεία, χωρίς εξαίρεση, δεν έχουν καμιά επιδίωξη στην εξυπηρέτηση ατόμων με κινητικές ανάγκες. Γενικά η Αθήνα, είναι μια αφιλόξενοι πόλη, όχι μόνον στα άτομα με ειδικές ανάγκες αλλά και στα άρτια. Και να σκεφτεί κανείς ότι σε λιγότερο από ανάμνηση χρόνο η Πόλης θα φιλοξενήσει, τους ειδικούς Ολυμπιακούς αγώνες και τους κανονικούς.
Στους Ειδικούς Ολυμπιακούς Αγώνες, εκατοντάδες θα είναι οι αθλητές και αθλήτριες με ειδικές ανάγκες κίνησης. Πολλοί από τους επισκέπτες, θα έχουν ειδικές ανάγκες κίνησης και μαζί με όλους αυτούς είναι και οι Έλληνες και Ελληνίδες που θα χρειαστούν ανάλογα και κατάλληλα μέσα πρόσβασης και κίνησης στους χώρους των θεαμάτων, επιδείξεων και αγώνων και στους δυο Ολυμπιακούς αγώνες.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 στην Αθήνα θα πετύχουν και θα ικανοποιήσουν το πνεύμα τους αν, πετύχουν δυο σκοπούς.
Ο ένας είναι η αναγνώριση των ατόμων με ειδικές ανάγκες και η εξυπηρέτηση των αναγκών πρόσβασης που έχουν στα Κρατικά και Δημόσια κτήρια και χώρους και στα μέσα συγκοινωνίας. Ο δεύτερος σκοπός είναι μακροπρόθεσμος και είναι ο ισολογισμός προγραμμάτων με χρονικό σχέδιο αμεσότητας που του αρμόζει, για την ολοκληρωμένη ένταξη των Ελληνίδων και Ελλήνων με ειδικές ανάγκες στην Ελληνική κοινωνία.
Τα κοινωνικά και οικονομικά οφέλη ολοκληρωμένων των προγραμμάτων είναι εύκολο να μετρηθούν με τις θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν και το ανέβασμα ποιότητας ζωής τόσων οικογενειών, που τώρα είναι παραχωμένοι στην κοινωνική απαξίωση και κατατρεγμό και τον οικονομικό αποκλεισμό. Τα Τετάρτης κατηγορίας ξενοδοχεία, όπως το Συκεριδιο Ίδρυμα θα πρέπει να μετατραπούν σε φυτώρια ελπίδας, χαράς και κοινωνικής προόδου
Εύχομαι ο χρόνος και η φροντίδα για της ανάγκες των ατόμων που θα λάβουν μέρος στις Ολυμπιάδες να είναι αρκετός και η εξυπηρέτηση αυτών να είναι ασφαλής και δίκαια.
Του Αναστάσιου Α. Μπαξεβανιδη, Τορόντο, Καναδά, E-mail: a.baxis@rogers.com, Σεπτέμβρης 2002.