Κάποτε, πριν πολλά χρόνια, και πριν ανακαλυφθούν οι διαλείποντες καθετηριασμοί, οι παραπληγικοί και οι τετραπληγικοί μάθαιναν να αδειάζουν την ουροδόχο κύστη τους με διάφορα «κόλπα», που όμως σήμερα, που έχουν πια ανακαλυφθεί οι διαλείποντες καθετηριασμοί, θεωρούνται αρκετά επικίνδυνα για την υγεία της ουροδόχου κύστεως και του ουροποιητικού συστήματος γενικότερα. Από τότε μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει πολλά και μεταξύ αυτών και οι τεχνολογίες ουροσυλλογής. Αυτό το κείμενο είναι ένα εμπειρικό κείμενο περιεκτικό σε αλήθεια, αλλά πριν εφαρμόσετε οτιδήποτε, θα πρέπει να ρωτήσετε κάποιον εξειδικευμένο ιατρό. Διαβάστε το κείμενο:
«Ο Robert χτύπησε στο Θ12 το 2003. Στο κέντρο αποκατάστασης εκπαιδεύτηκε για το πώς να κάνει διαλείποντες καθετηριασμούς και όταν βγαίνει έξω χρησιμοποιεί εξωτερικό καθετήρα με ουροσυλλέκτη στο πόδι (leg-bag). Κάποια στιγμή ανακάλυψε ότι μπορεί να αδειάζει τελείως την κύστη του διοχετεύοντας τα ούρα του στο leg-bag χωρίς να κάνω καθετηριασμό, τοποθετώντας τη γροθιά του χαμηλά στην κοιλιά και γέρνοντας το σώμα του πάνω της, ενώ είναι όρθιος με νάρθηκες στα πόδια του. Τις πρώτες φορές που το έκανε, έβαλε καθετήρα αμέσως μετά, και δεν βγήκε τίποτα – δηλαδή η κύστη του άδειαζε τελείως.
Επικοινώνησε λοιπόν με το περιοδικό New Mobility ζητώντας συμβουλές. Αναρωτιόταν γιατί κανείς δεν του είχε μιλήσει γι’ αυτή τη μέθοδο… το κάνουν κι άλλοι άραγε; Είναι ασφαλής τρόπος; Μπορεί να συνεχίσει ν’αδειάζει έτσι την κύστη του αφού είναι πιο εύκολη από τον καθετηριασμό;
Αυτές είναι οι απαντήσεις που προσπάθησα να δώσω στις ανησυχίες του:
Έχω έναν φίλο, με κάκωση νωτιαίου μυελού στο Θ12 και εκείνος, ο οποίος όταν θέλει να αδειάσει την κύστη του, κρατιέται από ένα σταθερό σημείο, σηκώνεται και δίνει μια μικρή ώθηση με τους κοιλιακούς τους. Έτσι γεμίζει τον ουροσυλλέκτη που έχει στο πόδι του και τελειώνει.
Ο τρόπος που περιγράφεις μοιάζει με δύο «εξωτερικές» τεχνικές. Η πρώτη είναι η μέθοδος του Crede – ασκείς πίεση χαμηλά στην κοιλιά, κάτω από τον αφαλό, με την παλάμη ή την γροθιά σου και πιέζεις τα ούρα να βγουν από την ουρήθρα.
Η δεύτερη είναι η μέθοδος Valsalva, εκεί τεντώνεις τους κοιλιακούς σου μύες (αν και εφόσον λειτουργούν), ή γέρνεις μπροστά για να ασκήσεις πίεση στην κύστη ώστε να αδειάσει.
Αυτές οι μέθοδοι μπορούν όντως να λειτουργήσουν κάτω από τις κατάλληλες συνθήκες και προϋποθέσεις, ειδικά σε άτομα με ατελείς κακώσεις νωτιαίου μυελού, σκλήρυνση ή άλλες νευρολογικές καταστάσεις, αλλά πρέπει πρώτα να συμβουλευτείς τον ουρολόγο σου για να εντοπίσεις ποιος τρόπος είναι ο καταλληλότερος για σένα.
Το κλειδί σε όλες αυτές τις περιπτώσεις είναι ο σφιγκτήρας της ουρήθρας να είναι ήδη χαλαρός ή να μπορεί να χαλαρώσει οικειοθελώς, ώστε να αδειάζει η κύστη με πολύ λίγη πίεση.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι να έχει κάποιος πολύ σφιχτό σφιγκτήρα μυ στην ουρήθρα του (συχνό φαινόμενο σε ανθρώπους με κάκωση νωτιαίου μυελού), γιατί τότε μπορεί να προκληθεί υψηλή πίεση στο εσωτερικό της ουροδόχου κύστης. Αυτή η πίεση είναι επικίνδυνη και μπορεί να οδηγήσει σε παλινδρόμηση – δηλαδή την επαναφορά των ούρων στους νεφρούς – κάτι που είναι πιθανό να προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά. Επίσης, μπορεί να δημιουργηθούν μόνιμα τραύματα (ουλές) στην κύστη, καθιστώντας τη λιγότερο ευέλικτη – επιπλέον, οι ουλές δημιουργούν περιοχές όπου μπορούν να «κρυφτούν» τα βακτήρια, να πολλαπλασιαστούν και να προκαλέσουν λοιμώξεις.
Αυτές οι τεχνικές μερικές φορές αφήνουν υπόλειμμα ούρων στην κύστη, επιτρέποντας σε μικρόβια να εγκατασταθούν και να προκαλέσουν προβλήματα. Άλλες πιθανές επιπλοκές είναι οι αιμορροΐδες και η πρωκτική πρόπτωση.Για να διαπιστώσει κανείς αν οι πιο πάνω μέθοδοι είναι κατάλληλες για την περίπτωσή του, πρέπει να το συζητήσει με τον ουρολόγο του και να γίνει οπωσδήποτε ουροδυναμικός έλεγχος (ο οποίος μετρά την ποσότητα του υγρού που χωράει στην ουροδόχο κύστη, την πίεσή της, τις αντανακλαστικές συσπάσεις της κύστης και το μέγεθος της πίεσης που απαιτείται για να προκληθεί η ούρηση), που θα φανερώσει αν αναπτύσσεται υψηλή πίεση στην κύστη ή αν παραμένουν μέσα υπολείμματα ούρων.
Επίσης, πρέπει να γίνει εξέταση αίματος για να εκτιμηθεί πόσο καλά λειτουργούν οι νεφροί (τεστ κρεατινίνης), αλλά και ένας υπέρηχος κύστης, νεφρών και ουρητήρων, ώστε ο ουρολόγος να συνεκτιμήσει τα αποτελέσματα και να προτείνει τον καταλληλότερο τρόπο κένωσης της κύστης.»
Του Bob Vogel
Επιμέλεια: Θάλεια Κιούση
Περιοδικό Αυτονομία – www.disabled.gr – Ιανουάριος 2013