Μια ειδικά εκπαιδευμένη ράτσα πιθήκων (που λέγεται Capuchin), στις ΗΠΑ, βοηθά ανθρώπους με κακώσεις νωτιαίου μυελού και άλλες κινητικές αναπηρίες σε δουλειές του σπιτιού, όπως το άδειασμα των σκουπιδιών, ο χειρισμός τηλεφώνου και φούρνου μικροκυμάτων, ενώ παράλληλα κρατούν συντροφιά σε όσους είναι μοναχικοί.
Είναι τα μικρά και ευέλικτα χέρια αυτών των πιθήκων που τους κάνουν πολύ χρήσιμους σε έναν άνθρωπο με μη λειτουργικά άνω & κάτω άκρα.
Τριχωτά και μικροκαμωμένα, με λεπτά δάκτυλα και μαύρια νύχια, τα χέρια των πιθήκων Capuchin είναι ιδανικά για να βοηθήσουν κάποιον να ανοίξει ένα μπουκάλι ή να φέρουν το τηλέφωνο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
«Είναι περισσότερο άνθρωπος από όσο πιστεύει κανείς», λέει ο τετραπληγικός Craig Cook για τη θηλυκή Capuchin, Minnie, που ζει πια μαζί του και τον βοηθά σε όλες τις μικρές καθημερινές δουλειές εντός κι εκτός σπιτιού.
Ο 44χρονος Αμερικάνος, που είχε κάκωση νωτιαίου μυελού πριν 14 χρόνια, χαϊδεύει με τα χέρια του το μαλακό τρίχωμα της Minnie, καθώς εκείνη απολαμβάνει την αγάπη του και ξεκουράζεται πάνω στην αγκαλιά του. Ο Cook μοιράζεται εδώ και 6 χρόνια το σπίτι του στη La Habra του Los Angeles με την 30χρονη Minnie. «Είναι υπέροχο να έχεις ένα κατοικίδιο σαν τη Minnie στο σπίτι σου», λέει ο ίδιος. «Υπάρχουν μόνο 45 Capuchin στις ΗΠΑ και η Minnie είναι μία από τους καλύτερα εκπαιδευμένους πιθήκους.»
Το «Σχολείο πιθήκων»
Η Minnie έζησε αρκετά χρόνια εκπαιδευόμενη σε ένα ειδικό κέντρο, το Monkey College, που λειτουργεί στη Βοστώνη από έναν υποστηρικτικό οργανισμό που ονομάζεται «Helping Hands».
Αυτό το πρωτότυπο «Σχολείο πιθήκων» εκπαιδεύει τους συγκεκριμένους πιθήκους ως οικιακούς βοηθούς για ανθρώπους με παράλυση, με ιδιαίτερη επιτυχία. Ο οργανισμός «Helping Hands» έχει συνολικά 180 πιθήκους, 50 εκ των οποίων αυτή τη στιγμή εκπαιδεύονται στη Βοστώνη.
Σε αυτό το ειδικό κέντρο οι πίθηκοι εκπαιδεύονται με τη χρήση διακοπτών φωτός, συρτάρια, μπουκάλια και CD players. Αρχικά μαθαίνουν τις δραστηριότητες μέσα σε ένα δωμάτιο με λίγα έπιπλα, ενώ σε ένα δεύτερο στάδιο η εκπαίδευσή τους γίνεται μέσα στο λεγόμενο «εκπαιδευτικό διαμέρισμα», όπου υπάρχουν αναπηρικά καθίσματα, κρεβάτι, ράφια, βιβλιοθήκες και μια προσομοίωση κουζίνας.
Οι εκπαιδευτές εξασκούν τους πιθήκους ώστε να ανταποκρίνονται σε περίπου 30 διαφορετικές εντολές (προστάγματα), όπως το «φέρε» για κάποιο αντικείμενο, το «σκουπίδια» για να πετάξουν κάτι στον κάδο απορριμάτων, το «σπρώξε» για να κλείσει πχ. την πόρτα του φούρνου μικροκυμάτων ή το «άνοιξε» για το αντίθετο. Το κίνητρο για την εκπαίδευσή τους είναι λίγο φυστικοβούτυρο που ο εκπαιδευτής τους δίνει με το δάκτυλό του μετά από κάθε επιτυχημένη δραστηριότητα.
Κατά τη μακροχρόνια διαδικασία της εκπαίδευσης επιδιώκεται να διευρυνθεί το αντιληπτικό πεδίο των πιθήκων που είναι ούτως ή άλλως μεγάλο από τη φύση τους. Ωστόσο, οι πίθηκοι είναι σημαντικό να έχουν και λίγο χρόνο ελεύθερο για να ξεκουράζονται, όπως πχ. παιχνίδια ή μπάνιο. Οι εκπαιδευτές υποστηρίζουν ότι μοιάζουν πάρα πολύ με 2χρονα παιδάκια. Η ιδανική ηλικία κατά την οποία μπορούν να εκπαιδευτούν στο «Σχολείο πιθήκων», είναι 8 με 10 ετών. Αρχικά, εξοικειώνονται με τους ανθρώπους κατά την παραμονή τους σε ανάδοχες οικογένειες, και ακολουθούν τα 2 με 4 χρόνια εκπαίδευσης στο Κέντρο. Όταν πια εκπαιδευτούν στις οικιακές δουλειές, μπορούν να μετακομίσουν στο σπίτι του ανθρώπου με αναπηρία. Ο εκπαιδευτής ζει μία εβδομάδα στο σπίτι του τελευταίου, μαζί με τον εκπαιδευμένο πίθηκο, μέχρι να αποδεχθεί ο πίθηκος το νέο του αφεντικό. Σημειώνεται πως αυτός είναι ο ιδανικός τρόπος για να αντιληφθούν οι πίθηκοι Capuchin ποιος είναι ο «βασιλιάς» της ομάδας, καθώς αυτά τα ζώα ζουν κατά ομάδες και επιλέγουν με προσοχή τον αρχηγό τους.
Είναι εντυπωσιακό πως ενώ οι έξυπνοι πίθηκοι Capuchin έχουν πολύ μεγάλη ζήτηση, ο οργανισμός Helping Hands μπορεί να παρέχει μόνο 6 με 8 πιθήκους κάθε χρόνο στους ανθρώπους με τετραπληγία. Ο βασικότερος λόγος είναι πως η εκπαίδευση κάθε πιθήκου κοστίζει περίπου $40,000 (€30.500), ενώ το σύνολο αυτών των χρημάτων προέρχεται από δωρεές. Αξίζει να σημειωθεί πως η υπηρεσία παρέχεται δωρεάν στους ανθρώπους με αναπηρίες.
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα: http://www.monkeyhelpers.org/
ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΤΩΡΑ, Ιανουάριος 20111