μέρος πρώτο
Αυτό το άρθρο αναφέρεται σε διάφορες εναλλακτικές φυσικές λύσεις όπως τα cranberries, τα blueberries και το σάκχαρο D – mannose, που καταπολεμούν τις μολύνσεις του ουροποιητικού συστήματος, με αποτέλεσμα, τη διευκόλυνση της αποτελεσματικότητας των αντιβιοτικών.
Η μόλυνση του ουροποιητικού συστήματος μπορεί να επιδεινώσει τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα υγείας που συνοδεύουν μια κάκωση ή δυσλειτουργία του νωτιαίου μυελού. Σύμφωνα με την Agency of Health Care Policy and Resear, το 80% των ατόμων με κάκωση, θα εμφανίσουν κάποια μόλυνση μέσα σε χρονικό διάστημα 16 χρόνων από τον τραυματισμό. Η μόλυνση του ουροποιητικού, είναι η συχνότερη δευτερογενής ιατρική επιπλοκή κατά την πρώιμη αποκατάσταση, και οι δυσλειτουργίες του ουροποιητικού συστήματος αποτελούν την πέμπτη, πρώιμη ή δευτερεύουσα, αιτία θανάτου.
Το εβδομήντα με ενενήντα τοις εκατό (70%-90%) των ατόμων με σκλήρυνση κατά πλάκας, παρουσιάζουν δυσλειτουργίες του ουροποιητικού συστήματος, και κατά συνέπεια, προδιάθεση για ουρολοιμώξεις. Για τους σκληρυντικούς, άνω των 65, το ένα τρίτο των διαγνώσεων στα νοσοκομεία αφορούν στις πρώιμες ή δευτερογενείς μολύνσεις του ουροποιητικού συστήματος.
Στον γενικό πληθυσμό, το 90% των λοιμώξεων του ουροποιητικού, οφείλονται στο βακτήριο E.coli, που αποτελεί μέρος της αβλαβούς μικροχλωρίδας του εντέρου, αλλά δεν ανήκει στο ουροποιητικό μας σύστημα. Στην περίπτωση των δυσλειτουργιών του νωτιαίου μυελού, μια ποικιλία βακτηριδίων επιπρόσθετα της E.coli, μπορούν να προκαλέσουν λοιμώξεις.
Αντιβιοτικά – Ένα δίκοπο μαχαίρι;
Για περισσότερο από μισό αιώνα, τα άτομα με κάκωση ή δυσλειτουργία του νωτιαίου μυελού έχουν στηριχτεί στα αντιβιοτικά για να ελέγξουν τις ουρολοιμώξεις. Η ανάπτυξη αυτών των φάρμακων έχει τις ρίζες της πίσω στα 1928, όταν ο Βρετανός μικροβιολόγος και αργότερα Νομπελίστας Alexander Fleming, παρατήρησε ότι η ανάπτυξη των βακτηριδίων εμποδίζεται από ένα είδος μούχλας, που περιείχε την ουσία πενικιλίνη. Αν και τέτοιου είδους θεραπευτικές μούχλες ήταν ήδη γνωστές από την αρχαιότητα και είχαν εξεταστεί κι από άλλους επιστήμονες πριν τον Fleming, εντούτοις, αυτός είναι ο πρώτος που απομόνωσε την ουσία, δημιουργώντας έτσι το πρώτο αντιβιοτικό. Το ξέσπασμα του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου οδήγησε στην παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων πενικιλίνης για γενική χρήση, συμπεριλαμβανομένης και της θεραπείας των παράλυτων βετεράνων του Πολέμου.
Από τότε, οι επιστήμονες δημιούργησαν μια μεγάλη ποικιλία ισχυρών αντιβιοτικών. Στην περίπτωσή μου, ως τελειόφοιτος, βοήθησα στη μελέτη του μοριακού μηχανισμού της vancomycin, ένα αντιβιοτικό τελευταίας γενιάς για την καταπολέμηση των λοιμώξεων.
Αν και τα αντιβιοτικά έχουν αυξήσει πολύ το προσδόκιμο ζωής των ατόμων με κάκωση ή δυσλειτουργία του νωτιαίου μυελού, η υπερβολική εμπιστοσύνη σε αυτά έχει προκαλέσει την ανάπτυξη βακτηριδίων ανθεκτικών στα αντιβιοτικά. Για παράδειγμα, κάθε χρόνο, 2 εκατομμύρια ασθενείς σε νοσοκομεία, παρουσιάζουν λοιμώξεις που δεν τις είχαν πριν την είσοδό τους σε αυτό, 80.000 δε από αυτούς, πέθαναν. Στατιστικές σαν και αυτές, δείχνουν πόσο επιρρεπή στις λοιμώξεις – κυρίως τις ενδονοσοκομειακές – είναι τα άτομα με παράλυση, και επισημαίνει την ανάγκη για διατήρηση της αποτελεσματικότητας των αντιβιοτικών.
Παρά τη δεδομένη σπουδαιότητά τους, κάθε φορά που χρησιμοποιείτε αντιβιοτικά, εμποδίζετε την έμφυτη ικανότητα του οργανισμού σας για θεραπεία, επηρεάζοντας έτσι μακροπρόθεσμα την υγεία σας. Μπορεί να κερδίζετε άμεσα μια μάχη, αλλά ενδεχομένως να χάσετε τον πόλεμο τελικά.
Επιπλέον, παρά την επικρατούσα άποψη ότι τα βακτήρια είναι «κακά», η διατήρηση της υγείας εξαρτάται από τη συμβίωση και συνεργασία μαζί τους. Για παράδειγμα, υπάρχουν διάφορα βακτήρια στο πεπτικό μας σύστημα που είναι σημαντικά για την πέψη των τροφών. Κάθε φορά που παίρνουμε αντιβιοτικά διακόπτουμε τη συνεργασία μαζί τους. Σκοτώνοντας τα «καλά» βακτήρια δημιουργούμε ένα κενό που θα γεμίσει με βλαβερά για την υγεία ή ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτήρια που τώρα δεν έχουν κάποια αλλά να ανταγωνιστούν.
Αυτό το θέμα επισημάνθηκε σε άρθρο του περιοδικού Science τον Μάρτιο του 2003 {από τους Gilmore και Ferretti}, οι οποίοι σημειώνουν : «Όχι μόνο τα υγιή βακτήρια βοηθούν στην πέψη των τροφών προς όφελος του οργανισμού, αλλά συνεισφέρουν στην άμυνά του, περιορίζοντας την εξάπλωση αποικιών από παθογόνα μικρόβια στο γαστρεντερικό σύστημα». Το άρθρο επισημαίνει ότι υπάρχουν 500 είδη διαφορετικών μικροβίων στο έντερο.
Δυστυχώς, είμαστε εκτεθειμένοι στη λήψη υπολειμμάτων από αντιβιοτικά λόγω της κατανάλωσης κρέατος και πουλερικών. Ετησίως, στη χώρα μας, περίπου 25 εκατομμύρια λίβρες αντιβιοτικών χορηγούνται σε ζώα και πουλερικά όχι για θεραπευτικούς, αλλά για οικονομικο-παραγωγικούς λόγους. Η συνεχής προώθηση ανάπτυξης ανθεκτικών μικροβίων, σταδιακά θα καταστήσει άχρηστα τα αντιβιοτικά, που αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο για την αντιμετώπιση των λοιμώξεων σε άτομα με κακώσεις νωτιαίου μυελού.
Για να μειώσετε τις επιπτώσεις από τη φαινομενική εξασθένηση της δράσης των αντιβιοτικών, χρησιμοποιήστε με σύνεση, κι όπου είναι εφικτό, διάφορες εναλλακτικές θεραπείες, για τη διατήρηση της υγείας του ουροποιητικού σας συστήματος, διατηρώντας σε εφεδρεία τη χρήση των αντιβιοτικών, όταν η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή. Με τις εναλλακτικές θεραπείες έχετε πολύ λίγα να χάσετε και ακόμα περισσότερα να κερδίζετε.
Διατροφικές Προσεγγίσεις
Cranberries και Blueberries: Τα cranberries αποτελούν μια γνωστή παραδοσιακή θεραπευτική προσέγγιση των λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος πολύ διαδεδομένη στα άτομα με κάκωση νωτιαίου μυελού. Σε άρθρο στην ιστοσελίδα www.carecure.rudgers.adu (κάντε κλικ στο Carecure Community και σύρετε τον κέρσορα στο «Cranberry and UTI») o Dr.Wise Young, ένας διαπρεπής παθολόγος αναφέρει ότι το 40% των ατόμων με κάκωση νωτιαίου μυελού πίνουν χυμό από cranberries. Το άρθρο συνοψίζει τα αποτελέσματα 40 επιστημονικών μελετών σχετικές με τις ιδιότητες των cranberries στο ουροποιητικό σύστημα.
Εκτός από τη όξυνση των ούρων, τα cranberries έχουν ουσίες που εμποδίζουν την ανάπτυξη βακτηριδίων στα τοιχώματα της κύστης, και την αποβολή τους με τα ούρα. Αυτές οι αντιβακτηριακές ουσίες που μοιάζουν με την τανίνη, ονομάζονται proanthocyanimids και D – mannose σάκχαρο.
Αυτές οι θεραπευτικές ιδιότητες των cranberries υποστηρίζονται από τα αποτελέσματα αρκετών ερευνών. Αν και χρειάζεται επιπλέον έρευνα για τον συσχετισμό των κακώσεων νωτιαίου μυελού με τις ουρολοιμώξεις, μια πρόσφατη μελέτη (των Reid και συνεργατών του, τον Ιανουάριο του 2001) έδειξε ότι η κατανάλωση χυμού από cranberries μειώνει την ανάπτυξη βακτηριδίων στα τοιχώματα της κύστης σε άτομα με κάκωση νωτιαίου μυελού. Η ελπιδοφόρα αυτή μελέτη έδειξε επίσης ότι η αντιβακτηριακή τους δράση είναι ευρεία και δεν περιορίζεται μόνο στο βακτήριο E.coli, που θεωρείτε υπεύθυνο για τις περισσότερες λοιμώξεις του ουροποιητικού στον γενικό πληθυσμό.
Αποφύγετε τους τυποποιημένους χυμούς που περιέχουν ζάχαρη και προτιμήστε τους φυσικούς ή κάψουλες ή ακόμα και σκέτα cranberries μιας κι έχει αποδειχτεί ότι έχουν την ίδια αντιβακτηριακη δράση.
D-mannose: Μελέτες έδειξαν ότι το D-mannose είναι 10 φορές πιο αποτελεσματικό από τα cranberries και μπορεί να θεραπεύσει τις ουρολοιμώξεις σε ποσοστό 90% μέσα σε 24 έως 48 ώρες.
Εκτός από την μελέτη των εντυπωσιακών αποτελεσμάτων στην θεραπεία των ουρολοιμώξεων με την κατανάλωση της συγκεκριμένης ουσίας από αρτιμελή άτομα, μίλησα και με άτομα με κακώσεις νωτιαίου μυελού για το D – mannose.
Η Stephanie, μια φίλη καλλιτέχνης που είχε μόνιμα προβλήματα με τέτοιου είδους λοιμώξεις, θεωρεί ότι «το D- mannose είναι ένα καταπληκτικό προϊόν». «Πίνω αρκετά ποτήρια νερό με μισό κουταλάκι του γλυκού D- mannose σε σκόνη. Είμαι απόλυτα σίγουρη ότι η κατάσταση της κύστης μου έχει βελτιωθεί, έχω καλύτερο έλεγχο, η κένωση γίνεται ευκολότερα και το «κάψιμο» κι η δυσφορία έχουν εξαφανιστεί. Έχει γίνει απαραίτητο στη ζωή μου».
Ο Richard, ένας συνταξιούχος δάσκαλος πιστοποιεί την αποτελεσματικότητα του D- mannose. Μου είπε ότι οι λοιμώξεις του ουροποιητικού του αυξάνονταν σε συχνότητα με τη πάροδο των χρόνων κι ότι χρειαζόταν αντιβιοτική αγωγή κάθε 40 μέρες. Πριν ένα χρόνο άρχισε να χρησιμοποιεί πειραματικά το D- mannose και είδε σημαντική διαφορά, σημειώνοντας ότι «τις πιο πολλές φορές τα ούρα μου είναι καθαρά και δεν μυρίζουν έντονα.» Λέει επίσης ότι το D- mannose έχει μειώσει αισθητά τις ουρολοιμώξεις του.
Ένα άλλο άτομο, ο David, δηλώνει «οπαδός του D- mannose». Σημειώνει δε ότι: « Είχα πάθει πολλές λοιμώξεις τα τελευταία 25 χρόνια και τα αντιβιοτικά άρχισαν να μην είναι αποτελεσματικά. Εδώ κι 6 μήνες που άρχισα να το παίρνω, δεν έχω πάθει καμία ουρολοίμωξη.»
Ο Μηχανισμός Δράσης του D-mannose : To D – mannose είναι ένα φυσικό σάκχαρο με παρόμοια δομή, αλλά διαφορετικό μεταβολισμό, από την γλυκόζη (που συναντάται κυρίως στη ζάχαρη). Επειδή μια πολύ μικρή ποσότητα του D-mannose μεταβολίζεται, και το περισσότερο αποβάλλεται στα ούρα , δεν επηρεάζει το επίπεδο σακχάρου στο αίμα των διαβητικών.
Το κυτταρικό τοίχωμα του βακτηρίου E.coli (που προκαλεί τις λοιμώξεις του ουροποιητικού), έχει μικροσκοπικά ινίδια που περιβάλλονται από σύνθετα μόρια στην επιφάνειά τους, που ονομάζονται lectrins. Αυτά τα μόρια έχουν κολλώδη υφή και συγκρατούν τα βακτηρίδια στο τοίχωμα της κύστης, με αποτέλεσμα να μην επιτρέπουν την αποβολή τους κατά τη ούρηση. Όμως, καθώς τα μόρια του D- mannose, συσσωρεύονται στις επιφάνειες που τα βακτήρια έχουν προσβάλλει, δεν μπορούν πλέον να συγκρατηθούν στα τοιχώματα της κύστης, κι ως εκ τούτου, αποβάλλονται με τα ούρα. Με αλλά λόγια, αντίθετα από τα αντιβιοτικά, τα D – mannose, δεν σκοτώνουν τα βακτήρια, βλαβερά ή μη, αλλά βοηθούν στην απομάκρυνσή τους.
Φανταστείτε τα βακτήρια σαν γλίτσα που κολλάει στην επιφάνεια των ρούχων σας, εκτός κι αν αυτή καλυφθεί με τόσες πολλές ίνες, οπότε γλιστράει και πέφτει. Ουσιαστικά τα D- mannose αντιπροσωπεύουν τη “μοριακή ίνα”, που απομακρύνει τα βακτήρια από την επιφάνεια του ουροποιητικού μας συστήματος.
Συμπέρασμα :
Για να βοηθήσετε τη διατήρηση της αποτελεσματικότητας των αντιβιοτικών, εφαρμόστε εναλλακτικές λύσεις στη διατροφή σας, όπως τα cranberries, τα blueberries και το D- mannose.
Laurance Johnston, Ph.D.
Προσαρμογή από άρθρο του Paraplegia News, Ιούνιος, 2002.
Μετάφραση: Πάνος Ζουρνατζίδης, Εργοθεραπευτής,
allejestem@hotmail.com