Η καλαθοσφαίριση με αμαξίδιο αποτελεί σήμερα ίσως το δημοφιλέστερο παραολυμπιακό άθλημα μεταξύ των 20 παραολυμπιακών αθλημάτων που διεξάγονται στις μέρες μας κάθε 4 χρόνια μετά ακριβώς από τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Το άθλημα της καλαθοσφαίρισης με αμαξίδιο επινοήθηκε κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (1939-1945). Μετά το τέλος του πολέμου αρκετοί τραυματισμένοι στρατιώτες γέμισαν τα νοσοκομεία σε όλο τον κόσμο. Αρκετοί από αυτούς τους εσωτερικούς ασθενείς των νοσοκομείων δεν μπορούσαν να μετακινηθούν χωρίς να κάνουν χρήση αμαξιδίου.
Η πρώτη καταγεγραμμένη αγωνιστική δραστηριότητα του αθλήματος φαίνεται να καταγράφεται στην περιοχή της Καλιφόρνια το 1945. Το 1946, έξι ομάδες στις ΗΠΑ συμμετέχουν στο πρώτο Εθνικό Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης με αμαξίδιο. Το πρώτο πρωτάθλημα κέρδισε η ομάδα από το Κάνσας (The Rolling Pioneers), οι οποίοι κέρδισαν στον τελικό την ομάδα της πόλης της Μινεάπολις (Rolling Gophers). Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία της αντίστοιχης Ομοσπονδίας στις ΗΠΑ, η οποία και ονομάστηκε National Wheelchair Basketball Association (NWBA). Σήμερα, πάνω από 180 ομάδες είναι μέλη της NWBA, ενώ πραγματοποιούνται ξεχωριστοί αγώνες για τους άνδρες και τις γυναίκες. Το πρώτο γυναικείο πρωτάθλημα της NWBA διεξήχθη το 1974. Πάνω από 2500 αθλητές παίρνουν μέρος κάθε χρόνο στα Πρωταθλήματα που διεξάγονται.
Αυτή η ραγδαία ανάπτυξη του αθλήματος στη δυτική πλευρά του Ατλαντικού είχε σαν αποτέλεσμα τη διάδοση του αθλήματος και στην Ευρώπη. Πιο συγκεκριμένα, η πρώτη τεκμηριωμένη περίπτωση συμμετοχής ατόμων στο άθλημα της καλαθοσφαίρισης με αμαξίδιο εμφανίζεται το 1948 στο Κέντρο Αποκατάστασης του νοσοκομείου Στόουκ Μάντεβιλ στην Αγγλία, από τον τότε διευθυντή Dr. Ludwing Guttmann. Ο καθηγητής ήταν ένα άτομο από αυτούς που συνέβαλαν στην ίδρυση του International Stoke Mandeville Wheelchair Basketball Association, η οποία το 1989 μετονομάτηκε σε International Wheelchair Basketball Federation (IWBF). Η ραγδαία ανάπτυξη του αθλήματος είχε σαν αποτέλεσμα την εισαγωγή του αθλήματος στους Πρώτους Παραολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης το 1960. Σήμερα, η IWBF αριθμεί 80 χώρες-μέλη με περισσότερους από 25000 αθλητές, άνδρες και γυναίκες, που συμμετέχουν στα πρωταθλήματα που διεξάγονται παγκοσμίως.
Το άθλημα της καλαθοσφαίρισης με αμαξίδιο πρωτοπαρουσιάστηκε στην Ελλάδα το 1988, σε έναν αγώνα που πραγματοποιήθηκε μεταξύ του Πανελληνίου Αθλητικού Συλλόγου Κινητικά Αναπήρων (Π.Α.Σ.Κ.Α.) από την Αθήνα και του Μ. Αλεξάνδρου από την Θεσσαλονίκη, κατά τη διάρκεια του 1ου Πανελληνίου Πρωταθλήματος Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες στην Αθήνα. Αυτού του είδους οι συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν και τα επόμενα χρόνια σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα το 1988 να δημιουργηθούν ο Ήφαιστος και ο Πτολεμαίος, το 1990 οι Αετοί και ο Κένταυρος, το 1994 ο Θεσσαλός και οι Αργοναύτες, το 2008 ο Ποντιακός. Παράλληλα οι Ελληνικές ομάδες συμμετέχουν και σε Ευρωπαϊκούς Αγώνες, όπως αυτοί του Andre Vergauwen και Willi Brinkmann.
Το 1994, σε μία ιστορική για το χώρο συνάντηση, γεννήθηκε η ιδέα για την ίδρυση μιας ομοσπονδίας, που θα οργάνωνε το άθλημα πανελληνίως. Στις 5 Μαΐου 1995, σε συνάντηση των εκπροσώπων των 8 ομάδων που υπήρχαν σε όλη την Ελλάδα, καταρτίστηκε ένα πλήρες καταστατικό που περιέγραφε τους στόχους της νεοσυσταθείσας Ομοσπονδίας Σωματείων Ελλήνων Καλαθοσφαιριστών με Καρότσι (ΟΣΕΚΚ). Για πρώτη φορά, το πρωτάθλημα παίρνει την μορφή του ετήσιου και παύει να έχει τη μορφή τουρνουά τριών ημερών. Μερικά χρόνια μετά, ακολουθεί η ενσωμάτωση της ΟΣΕΚΚ ως μέλους στην International Wheelchair Basketball Federation (IWBF). Πιο συγκεκριμένα, η ΟΣΕΚΚ ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ζώνη της IWBF, που σημαίνει ότι οι διακριθείσες Ελληνικές ομάδες στο πρωτάθλημα και στο κύπελλο – καθώς και η Εθνική ομάδα – θα συμμετέχουν σε αντίστοιχους Ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Σήμερα, η ΟΣΕΚΚ απαρτίζεται από 12 ομάδες, από τις οποίες δύο ομάδες είναι από την πόλη της Θεσσαλονίκης (Μέγας Αλέξανδρος ’94 και Άρης). Την αγωνιστική χρονιά 2009-2010 θα πραγματοποιηθεί το 15ο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα και το 13ο Κύπελλο Ελλάδος. Τέλος, κάθε χρόνο στη Θεσσαλονίκη πραγματοποιούνται φιλικές συναντήσεις και τουρνουά, στα πλαίσια των Δημητρίων και της Παγκοσμίας ημέρας ατόμων με Αναπηρία.
Άγγελος Β. Βασιλειάδης, Msc Υποψήφιος Διδάκτορας Α.Π.Θ. Τ.Ε.Φ.Α.Α. Σερρών