Για να έχει νόημα μια ιστορία πρέπει να έχει αρχή, μέση και τέλος και τα μέρη αυτά να συνδέονται μεταξύ τους λογικά. Πολλές φορές οι ιστορίες που διηγούνται οι άνθρωποι δεν παρουσιάζουν αυτή τη συνέχεια. Λόγου χάρη κάποιοι λένε «δεν υπάρχει μέλλον για μένα» ή «το μέλλον μου μοιάζει με ένα λευκό τοίχο»
ή «δεν μπορώ να θυμηθώ τα παιδικά μου χρόνια» στερώντας έτσι ένα αίσιο τέλος από την προσωπική τους ιστορία, κάτι που χρειάζεται για να αντιμετωπίσουμε τη ζωή με θάρρος και εμπιστοσύνη. Αλλοι δεν θυμούνται τα παιδικά τους χρόνια φτιάχνοντας έτσι μια ιστορία χωρίς αρχή, κάτι που χρειάζεται για να νοιώθουμε ότι έχουμε ρίζες μέσα στο χρόνο και δεσμούς μ αυτούς που έζησαν πριν απο εμάς. Αλλοι μιλούν για ένα δυστυχισμένο παρελθών και ένα πιο δυστυχισμένο μέλλον ενώ στο παρών δεν μπορούν να υπάρξουν, όμως αν δεν μπορούν να ζήσουν στο παρών δεν μπορούν να ζήσουν πουθενά αφού μόνο το παρών βιώνουμε σαν πραγματικότητα. Σε άλλες ιστορίες παρουσιάζονται κάποια μυστηριώδη κενά όπως «έχω ένα υπέροχο σύζυγο, υπέροχα παιδιά, δεν έχω λόγο να νιώθω κατάθλιψη» ή «οι γονείς μου δεν θα μπορούσαν να είναι καλύτεροι αλλά δεν μπορώ να κουβεντιάσω μαζί τους».
Αυτά τα χάσματα και οι αντιφάσεις σε μια ανθρώπινη ιστορία, που της στερούν τη λογική της συνοχή, εμφανίζονται όταν συμβαίνουν γεγονότα στη ζωή που αποτελούν για το άτομο τη μεγαλύτερη δυνατή απειλή, δηλαδή την απειλή της εκμηδένισης του εαυτού του. Οταν ήμαστε μικρά παιδιά δεν έχουμε άλλους μηχανισμούς για να αντιμετωπίσουμε τέτοιες απειλές, εκτός από το να απαρνηθούμε γεγονότα. Μπορούμε δηλαδή να λησμονήσουμε το γεγονός αυτό ή να θυμόμαστε το ίδιο γεγονός όχι όμως και τα έντονα συναισθήματα που το συνόδευαν. Για το παιδί αυτές οι τεχνικές είναι ουσιαστικές και αποτελεσματικές όταν όμως συνεχίζονται και στην ενήλικο ζωή λειτουργούν ανασταλτικά και ακινητοποιούν το άτομο. Αναγκάζουν δηλαδή το άτομο να καταφεύγει στην επιθυμητή για το ίδιο πραγματικότητα που την χρησιμοποιεί σαν κρυψώνα και καταφύγιο και όχι σαν ορμητηριο και πηγή δημιουργίας. Ενας τέτοιος τρόπος ύπαρξης αποτελεί μία άγονη επιβίωση και δεν οδηγεί σε μία γεμάτη και δημιουργική ζωή. Για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε χωρίς «κενά» πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις αναμνήσεις μας, τους εφιάλτες μας, να επιλέξουμε το «ξεκαθάρισμα» ακόμη και αν πονάει ή καλύτερα γνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι θα πονέσει, όπως κάθε χειρουργική επέμβαση, αλλά κερδίζοντας έτσι μια σταθερή προοπτική ζωής χωρίς πισωγυρίσματα και λάθη που επαναλαμβάνονται.
Έφη Κουτσουράκη, Ιατρού Νευρολόγου, Λέκτορα ΑΠΘ, email: efrosin@hol.gr