Ο David Jackson, Άγγλος σαξοφωνίστας, φλαουτίστας και μουσικοσυνθέτης, εμπνεύστηκε αρχικά από τη τζαζ, τη ροκ και την παραδοσιακή μουσική και είναι πλέον ένας καλλιτέχνης με εξαιρετική σκηνική παρουσία και επαφή με το κοινό. Ήταν μέλος του συγκροτήματος Van der Graaf Generator και έχει παίξει εκτός των άλλων και με τον Peter Gabriel. Για 12 χρόνια υπήρξε καθηγητής μαθηματικών και μουσικής για παιδιά με (και χωρίς) αναπηρία, ώσπου ξεκίνησε το πρόγραμμα Tonewall, το 1992.

Με τον τίτλο «Tonewall» ονομάζει την ιδέα του για τη διαδραστική μουσική τεχνολογία που χρησιμοποιεί. Στη συλλογή του συμπεριλαμβάνονται οι τεχνολογίες «Soundbeams» και οι σχεδιασμένες από τον ίδιο «Echo-Mirrors» και «Jellybean Eye». Η δουλειά του αφορά στη δημιουργία μουσικής με ομάδες ανθρώπων όλων των επιπέδων δεξιοτεχνίας ακόμα και ανθρώπων με σοβαρή αναπηρία – και η συμμετοχή τους σε μουσικές σκηνές. Στα 12 χρόνια της ελεύθερης επαγγελματικής του πορείας, ο David έχει υποστηρίξει «αρχάριους μουσικούς» να συνυπάρξουν στη σκηνή μαζί με επαγγελματίες μουσικούς, σε συναυλίες τζαζ και ορχηστρικής μουσικής, σε φεστιβάλ και άλλες μουσικές δημόσιες εκδηλώσεις. Η ενσωμάτωση και η πρόκληση τού να κάνεις πράξη τις ιδέες των ανθρώπων, είναι τα συστατικά που κάνουν τη μουσική του David να συναρπάζει.

Το πρόγραμμα Tonewall προσφέρει μια ιδανική ευκαιρία για ενήλικες και παιδιά με κινητικές ή νοητικές αναπηρίες να βιώσουν τη χαρά και την αίσθηση της δύναμης που προσφέρει η δημιουργία μουσικής. Σχετικά μουσικά εργαστήρια πραγματοποιούνται υπό την εποπτεία του David Jackson σε σχολεία γενικής εκπαίδευσης και σε διάφορες ομάδες ανθρώπων σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο.

Τα εργαλεία του Tonewall

Ο David Jackson χρησιμοποιεί διάφορα εργαλεία/μεθόδους στα πλαίσια της διαδραστικής μουσικής τεχνολογίας. Ορισμένα από αυτά είναι:

• Το Soundbeam: αόρατα, ελαστικά πλήκτρα (keyboards) που βρίσκονται στον αέρα(!)…
• Το Jellybean Eye: πρωτότυπο δημιούργημα του David Jackson που αποτελεί ένα σύστημα διακοπτών που επιτρέπει σε έως και 8 δημιουργούς να αποτελέσουν μια ορχήστρα ή ένα συγκρότημα, έχοντας πρόσβαση σε 8 μουσικά όργανα συγχρόνως.
• Το Echo-Mirrors: σύστημα ψηφιακών sound effects (δημιουργία επίσης του David Jackson).
• Τα Bags of Percussion: σύνολο των συναρπαστικών μουσικών οργάνων που προέρχονται από όλο τον κόσμο και παίζονται με τα χέρια.

Ο θαυμαστός κόσμος του Soundbeam

Ο συνθέτης Edward Williams είναι υπεύθυνος για την ανάπτυξη του Soundbeam, ενός συστήματος που μετασχηματίζει υπερηχητικά σήματα μέσω μιας κωδικοποιημένης γλώσσας (MIDI), επιτρέποντας στους χρήστες να παίξουν ηλεκτρονικά μουσικά όργανα από απόσταση, μέσω των κινήσεών τους, χωρίς καμία σωματική επαφή με το όργανο. Το αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό του είναι ότι πολλοί άνθρωποι (κάθε ηλικίας) με διάφορες μορφές αναπηρίας μπορούν έτσι να φτιάξουν τη δική τους μουσική σύνθεση, κάτι που εκτός των άλλων βελτιώνει σημαντικά τις σωματικές ή νοητικές δεξιότητές τους. Οι δυνατότητες του συστήματος επεκτείνονται διαρκώς, ώστε να συμπεριλάβουν σύντομα και τη χρήση τεχνολογίας που λειτουργεί με αισθητήρες φωτός.

Η τεχνολογία Soundbeam σχεδιάστηκε αρχικά ως εργαλείο για τους επαγγελματίες χορευτές. Η αναγνώριση της σημασίας του στην ειδική εκπαίδευση και στον θεραπευτικό χώρο έγινε με την συμβολή των ανθρώπων με αναπηρία.

Το Soundbeam είναι ένα μέσο που επιτρέπει στους ανθρώπους με σοβαρές κινητικές ή νοητικές αναπηρίες να γίνουν περισσότερο εκφραστικοί και επικοινωνιακοί, με τη χρήση της μουσικής και του ήχου. Η αίσθηση του ελέγχου και της ανεξαρτησίας που παρέχει το Soundbeam μπορεί επίσης να αποτελέσει ισχυρό ερέθισμα για μάθηση και δράση σε άλλους τομείς. Η επιτυχία αυτού του προγράμματος εξαρτάται από δυο παράγοντες:

• Την υψηλή ευαισθησία του συστήματος ως προς την αντίληψη της κίνησης, ώστε να μπορούν να παίξουν μουσική (με πλήρη ανεξαρτησία) ακόμα και όσοι έχουν σοβαρή κινητική αναπηρία.
• Την ηλεκτρονική τεχνολογία, που κάνει διαθέσιμη μια τεράστια παλέτα πιθανών ήχων, επιτρέποντας στον μουσικό να ξεφύγει από τους περιορισμούς της παραδοσιακής μουσικής δραστηριότητας.

Το Soundbeam λειτουργεί εκπέμποντας υπερηχητικά κύματα που ποικίλουν σε μήκος (από μερικά εκατοστά μέχρι αρκετά μέτρα). Έχει τη δυνατότητα να μετατρέπει τις πληροφορίες που προέρχονται από την κίνηση και την απόσταση σε μια γλώσσα που ονομάζεται MIDI – είναι ένας ηλεκτρονικός κώδικας που χρησιμοποιείται για να στέλνει οδηγίες στα ηλεκτρονικά μουσικά όργανα.

Ο David Jackson εξηγεί: «Το Soundbeam είναι σαν ένα αόρατο ελαστικό πληκτρολόγιο που βρίσκεται στον αέρα, αλλά είναι ένα πληκτρολόγιο που μπορεί να προσαρμοστεί. Δηλαδή δεν έχει πάντα όλες τις νότες, ούτε έχει ένα συγκεκριμένο ήχο ή ένα συγκεκριμένο μέγεθος – μπορεί να έχει μόνο μια νότα και να είναι μικροσκοπικό ή να έχει 64 νότες και να είναι έξι μέτρα(!), ή να έχει 64 νότες και να είναι 43 εκατοστά.
Μπορεί να περιλαμβάνει μέσα του οτιδήποτε θέλετε, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι πρέπει να μετακινείστε μέσα σε αυτό. Όσο καλύτερη είναι η ποιότητα της κίνησής σας μέσα σε αυτό τόσο καλύτερη είναι και η μουσική που παράγεται. Πρέπει να προγραμματίζονται κάθε φορά οι νότες που θα είναι μέσα στο πεδίο του Soundbeam, καθώς και οι κινήσεις που θα καταγραφούν από το σύστημα. Η αντίληψη των κινήσεων είναι το πιο δυνατό σημείο των δυνατοτήτων του Soundbeam: μπορεί κανείς να παίξει γύρω από το πεδίο, μέσα και έξω από το πεδίο, να ξεκινήσει και να σταματήσει ήχους μέσα στο πεδίο, και να κάνει πάρα πολλές ακόμα πολύπλοκες τεχνικές τις οποίο θα πρέπει κανείς να τις διδαχθεί. Ωστόσο, παρατηρώ πως πολλοί άνθρωποι με αναπηρία μπορούν να καταλάβουν ενστικτωδώς το πώς λειτουργεί το σύστημα, κάτι που θεωρώ πραγματικά εκπληκτικό.

Οι εφαρμογές του Soundbeam περιλαμβάνουν τα εξής:

• Προσφέρει ένα μέσο έκφρασης, δίνοντας κίνητρα για κίνηση, σύνθεση και εξερεύνηση της κίνησης και του ήχου.
• Έχει τη δυνατότητα να προγραμματιστεί κατάλληλα ώστε να ανταποκρίνεται στις πιο μικρές κινήσεις ή στις πιο γρήγορες κινήσεις, συμπεριλαμβάνοντας έτσι ένα μεγάλο εύρος κινητικότητας και δεξιότητας.
• Μπορεί να ενισχύσει διάφορες μεθόδους μάθησης, ιδιαίτερα μέσα από την εμπειρία του ελέγχου που προσφέρει στους χρήστες.
• Μπορεί να συμβάλλει στην παράδοση της διδακτέας μουσικής ύλης (σε διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα) και να χρησιμοποιηθεί για μουσικές συνθέσεις και παραστάσεις.

Ο David Jackson συνδυάζει την γνώση του στη μουσική και τα μουσικά όργανα με τη γνώση του στην τεχνολογία. Όπου δεν υπάρχει λύση, καινοτομεί – όπως στην περίπτωση δημιουργίας του Jellybean Eye και του Echo Mirrors. Είναι εκπαιδευτής, σχεδιαστής και κατασκευαστής συστημάτων Soundbeam, ενώ η βρετανική εφημερίδα The Guardian τον έχει αποκαλέσει «Γκουρού» του Soundbeam.

Οι προσωπικές ιστοσελίδες του David Jackson με πολύ υλικό σχετικά με το Tonewall είναι: http://www.myspace.com/davidjacksontonewall και http://www.jaxontonewall.com/