Ατελείωτες συζητήσεις και αναζητήσεις στις ανελέητες σελίδες των εγκυκλίων του ΕΟΠΥΥ πραγματοποιούν οι ασφαλισμένοι με αναπηρίες τον τελευταίο χρόνο, καθώς μένουν εκτεθειμένοι στο θολό γράμμα του «νομοθέτη» και στη διακριτική ευχέρεια των υπαλλήλων του ασφαλιστικού τους ταμείου. Λαμβάνουμε πλήθος μηνυμάτων από αναγνώστες του περιοδικού Αυτονομία και του Disabled.GR με ερωτήματα που μένουν τελικά αναπάντητα, καθώς η λύση βρίσκεται μόνο στην επιλεκτική ερμηνεία των εγκυκλίων και στην «κοινωνική διάθεση» του κάθε ασφαλιστικού υποκαταστήματος!
Με αφορμή τον νέο Ενιαίο Κανονισμό Παροχών Υγείας (ΕΚΠΥ) του ΕΟΠΥΥ, φίλοι αναγνώστες κατέθεσαν μια σειρά από παρατηρήσεις σχετικά με τα παράλογα της λειτουργίας των ΚΕΠΑ – που έχουν ήδη προλάβει να σπείρουν τον πανικό στους πολίτες με αναπηρίες, σε συνδυασμό με τον αναποτελεσματικό (και χρεοκοπημένο) ΕΟΠΥΥ.
Παρατήρηση 1η: Όλες οι γνωματεύσεις ΚΕΠΑ που εκδίδονται αναγράφουν «…..Από την ανωτέρω κατάσταση της υγείας του σε συνδυασμό με το επάγγελμά του και τη μόρφωσή του το ποσοστό αναπηρίας του ανέρχεται σε (π.χ. 60%)…….». Αυτή η διατύπωση βασίζεται στον Ν. 1902/1990 (όπως ισχύει σήμερα) όπου συγκεκριμένα στο άρθρο 27, αναφέρεται ότι για τον καθορισμό του αν ένας ασφαλισμένος κρίνεται ως «βαριά ανάπηρος», «μερικά ανάπηρος» κλπ, λαμβάνεται υπόψη το αν μπορεί (ή δε μπορεί) να κερδίζει από την εργασία που ανταποκρίνεται στις δυνάμεις τις δεξιότητες και τη μόρφωσή του, ένα ποσοστό (π.χ. το 1/5) του ποσού που κερδίζει συνήθως σωματικά και πνευματικά υγιής άνθρωπος της ίδιας μόρφωσης.
Επίσης, στο άρθρο 27 παρ ε) αναφέρεται ότι «…. για την αναπηρία του ασφαλισμένου από άποψη ιατρική γνωμοδοτούν οι αρμόδιες κατά τον κανονισμό ασφαλιστικής αρμοδιότητας υγειονομικές επιτροπές, οι οποίες εκτός από τη διαπίστωση της φύσεως, της εκτάσεως, της διάρκειας κλπ. της παθήσεως … ερευνούν και την επίδραση αυτών στην καθολική ικανότητά του για άσκηση του συνήθους ή παρεμφερούς επαγγέλματός του ή την ανάκτηση της ικανότητας αυτής …..».
Ο νόμος είναι νόμος, βέβαια, αλλά τίθεται το ερώτημα πώς είναι σε θέση οι επιτροπές (που ειδικά οι Α’θμιες δεν απαρτίζονται συνήθως από εξειδικευμένες ειδικότητες ιατρών) να γνωρίζουν επακριβώς τη φύση και τις απαιτήσεις του επαγγέλματος του εκάστοτε ασφαλισμένου, ώστε να μπορούν να κρίνουν αξιόπιστα την ικανότητα ή ανικανότητα άσκησής του από τον ασφαλισμένο που έχει μία συγκεκριμένη πάθηση;;!
Παρατήρηση 2η: Ο παραπάνω νόμος (Ν. 1902/1990) αφορά (μεταξύ άλλων) τις συντάξεις αναπηρίας. Επομένως, τα παραπάνω κριτήρια που χρησιμοποιούνται (μόρφωση, δεξιότητες κλπ) θα πρέπει λογικά να αφορούν το αίτημα ενός ασφαλισμένου για σύνταξη λόγω αναπηρίας και μόνο. Το πρόβλημα που έχει προκύψει είναι ότι, ενώ παλαιότερα υπήρχαν πολλές διαφορετικές επιτροπές που εξέταζαν τα επιμέρους αιτήματα (π.χ. επιτροπές για Εφορία, επιτροπές για επιδόματα, επιτροπές για ΑμεΑ, κλπ) τώρα όλες αυτές έχουν αντικατασταθεί από τις επιτροπές ΚΕΠΑ οι οποίες γνωματεύουν για όλα τα θέματα με βάση τη σχετική ασφαλιστική νομοθεσία (ν. 1902/1990) ακόμα και αν το αίτημα έχει υποβληθεί για άλλο θέμα (π.χ. αίτημα για Εφορία). Έτσι, για παράδειγμα, παρατηρούνται πολλές περιπτώσεις στις οποίες χορηγείται κάποιο ποσοστό αναπηρίας για πολύ βραχύ χρονικό διάστημα (συνήθως 2 έτη), ενώ παλαιότερα τα ποσοστά αναπηρίας που χορηγούνταν για χρήση στην Εφορία (έκπτωση από το φόρο) ίσχυαν για 5 έτη.
Παρατήρηση 3η: Θα έχει γίνει αντιληπτό σε όλους όσοι έχουν ήδη εξεταστεί από τις Α’θμιες επιτροπές ΚΕΠΑ, ότι στο σχετικό πόρισμα (Γνωμάτευση) του ΚΕΠΑ δεν αναφέρονται τα ονόματα και οι ειδικότητες των ιατρών της επιτροπής που εξέτασαν τον ενδιαφερόμενο. Επίσης, δεν αναφέρονται στο πόρισμα τα ευρήματα της εξέτασης αναλυτικά (παρά συνήθως μόνο η πάθηση και το ποσοστό αναπηρίας σύμφωνα με τον κανονισμό αναπηρίας, χωρίς περαιτέρω αναλυτική αναφορά στα συμπτώματα της πάθησης του εξεταζόμενου). Έτσι, δεν είναι δυνατό για τον ενδιαφερόμενο να γνωρίζει εάν η επιτροπή που τον εξέτασε είχε την απαιτούμενη επιστημονική αρτιότητα (λόγω ειδικότητας) για να κρίνει την πάθησή του, ώστε να μπορεί (εάν θέλει) να τεκμηριώσει με επάρκεια είτε την ένστασή του προς τη Β’θμια επιτροπή ΚΕΠΑ είτε την προσφυγή του στο δικαστήριο.
Αυτά τα θέματα, όπως και πολλά ακόμα, ταλαιπωρούν βάναυσα καθημερινά όλους τους πολίτες με αναπηρία που (για όσο ακόμα καταφέρνουν να επιβιώνουν σε αυτή τη χώρα) αναγκάζονται να παρατούν τις δουλειές τους και να επιβαρύνουν την κατάσταση της υγείας τους για να «χτυπούν κάρτα» μέρα-παρά-μέρα στα ασφαλιστικά ταμεία και τις κάθε λογής επιτροπές, για μια ακόμα αίτηση, μια ακόμα διευκρίνιση για περικοπές παροχών υγείας & φαρμάκων, ένα ακόμα γραφειοκρατικό κώλυμα…
Περιοδικό Αυτονομία – www.disabled.gr
Ιούνιος 2012