Σικάγο: Αμερικανοί επιστήμονες χρησιμοποιώντας έναν νέο τύπο βλαστικών κυττάρων από συνηθισμένα δερματικά κύτταρα κατάφεραν να θεραπεύσουν ποντίκια που έπασχαν από δρεπανοκυτταρική αναιμία, αποδεικνύοντας ότι τα κύτταρα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως θεραπευτικό μέσο.
Το περασμένο μήνα ομάδα Ιαπώνων και Αμερικανών επιστημόνων ανακοίνωσε ότι είχαν επαναπρογραμματίσει ανθρώπινα δερματικά κύτταρα ώστε να συμπεριφέρονται ως εμβρυονικά βλαστικά κύτταρα, τα βασικά κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού. Ονόμασαν τα κύτταρα iPS (induced pluripotent stem cells-επαγόμενα πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα).
Η ιαπωνική επιστημονική ομάδα είχε παλαιότερα πετύχει τον επαναπρογραμματισμό σε δερματικά κύτταρα ποντικιών.
Όπως αναφέρεται στο επιστημονικό έντυπο Science, οι ερευνητές από το Ινστιτούτο Βιοϊατρικής Έρευνας «Whitehead» του Κέμπριτζ στη Μασαχουσέτη χρησιμοποίησαν τα νέα κύτταρα για να αντιμετωπίσουν ποντίκια που είχαν προγραμματιστεί να εκδηλώσουν δρεπανοκυτταρική αναιμία.
Οι επιστήμονες πήραν κύτταρα δέρματος από νοσούντα ποντίκια και τους εισήγαγαν τέσσερα γονίδια που επαναπρογραμματίζουν τα κύτταρα και μετατρέπονται σε κύτταρα iPS.
Τα πολυδύναμα κύτταρα όπως τα εμβρυονικά βλαστοκύτταρα και τα νέα που προέκυψαν από τη μελέτη, μπορούν να μεταμορφωθούν σε οποιονδήποτε τύπο κυττάρου είναι αναγκαίος στον ανθρώπινο οργανισμό.
Στη συνέχεια οι ειδικοί «χειραγώγησαν τα αρχέγονα κύτταρα των τρωκτικών ώστε να εξελιχθούν σε βλαστικά κύτταρα που σχηματίζουν το αίμα και αντικατέστησαν το ελαττωματικό γονίδιο που προκαλεί την δρεπανοκυτταρική αναιμία με ένα λειτουργικό.
Όταν μεταμόσχευσαν τα κύτταρα αυτά στα νοσούντα πειραματόζωα, τα τεστ έδειξαν φυσιολογική αιματολογική και νεφρική λειτουργία.
«Αυτό αποδεικνύει ότι τα κύτταρα iPS έχουν τις ίδιες πιθανότητες να αποτελέσουν θεραπευτικό μέσο όπως και τα εμβρυονικά αρχέγονα κύτταρα, χωρίς όμως τα ηθικά και πρακτικά διλήμματα που προκύπτουν από την δημιουργία των εμβρυονικών βλαστικών κυττάρων», επισημαίνει σε ανακοίνωση του Ινστιτούτου.
Πάντως αξίζει να σημειωθεί ότι η τεχνική απέχει ακόμα πάρα πολύ από την τελειοποίηση. Τα τέσσερα γονίδια που απαιτούνται για την μετατροπή των δερματικών κυττάρων σε κύρια κύτταρα προκύπτουν από την χρήση ενός ρετροϊού. Όταν εισαχθούν στο γονιδίωμα, υπάρχει κίνδυνος να σιγάσουν ορισμένα γονίδια που είναι σημαντικά ή που μπορεί να ενεργοποιήσουν ορισμένα επικίνδυνα γονίδια που δεν πρέπει να ενεργοποιηθούν.
Ένα ακόμη εμπόδιο είναι ότι ένα εκ των τεσσάρων γονιδίων που χρησιμοποιήθηκαν είναι το c-Myc, το οποίο είναι γνωστό ότι προκαλεί καρκίνο.
Οι ερευνητές ξεπέρασαν αυτό το πρόβλημα αφαιρώντας το γονίδιο c-Myc μόλις είχε κάνει τη δουλειά του δηλαδή την μετατροπή των δερματικών κυττάρων σε κύτταρα iPS.
Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι θα μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν τα βλαστικά κύτταρα για έναν ξενιστή ασθενειών όπως ο διαβήτης, η νόσος Πάρκινσον και τα τραύματα της σπονδυλικής στήλης. Και η νέα τεχνική για την δημιουργία βλαστικών κυττάρων θα καταστήσει ευκολότερη την μελέτη τους.
.in.gr 14/12/2007