Η Νωτιαία Μυϊκή Ατροφία (Spinal Muscular Atrophy-SMA) είναι μια γενετική διαταραχή η οποία επηρεάζει το μέρος του νευρικού συστήματος που ελέγχει την εκούσια μυϊκή κίνηση. Η Νωτιαία Μυϊκή Ατροφία συμπεριλαμβάνει επίσης την απώλεια νευρικών κυττάρων (κινητικών νευρώνων) του νωτιαίου μυελού και θεωρείται νόσος του κινητικού νευρώνα.
Υπάρχουν πολλές διαφοροποιήσεις της SMA, και ο βαθμός της σοβαρότητάς της μπορεί να επηρεάσει διαφορετικά τον κάθε άνθρωπο. Η SMA συνήθως διαχωρίζεται σε 3 κατηγορίες: ο Τύπος 1 είναι ο πιο σοβαρός και ξεκινάει στις μικρότερες ηλικίες, ο Τύπος 2 είναι ο λιγότερο σοβαρός και εξελίσσεται στις μεγαλύτερες ηλικίες, ενώ κάποιοι ιατροί έχουν προσθέσει τον Τύπο 3 για την ήπια SMA που αρχίζει στην ενηλικίωση.
Στη SMA, το μυϊκό σύστημα είναι το πρωταρχικό οργανικό σύστημα που επηρεάζεται. Η μυϊκή ατροφία μπορεί να επηρεάσει επίσης την διατροφή, καθώς η λειτουργία του μυ είναι ένας απαραίτητος μηχανισμός αποθήκευσης θρεπτικών ουσιών για το σώμα μας. Σε μεγαλύτερες περιόδους διατροφικής αποχής, οι μυς γίνονται η πρωταρχική πηγή γλυκόζης με το να διασπώνται οι πρωτεϊνες τους σε αμινοξέα και να διαχέονται στην κυκλοφορία του αίματος.
Ενδεχόμενα επιπρόσθετα προβλήματα στη SMA περιλαμβάνουν αδυναμία των αναπνευστικών μυών, αδυναμία των μυών κατάποσης (που οδηγεί σε προβλήματα λήψης τροφής), αδυναμία των ραχιαίων μυών με προοδευτική κυρτότητα της σπονδυλικής στήλης, και παρενέργειες κατά τη λήψη μυοχαλαρωτικών φαρμάκων. Με αυτή τη μυϊκή μείωση ή απώλεια, το σώμα έχει περιορισμένη ικανότητα να προσαρμόζεται σε διατροφικές αλλαγές, όπως πχ. η φυσιολογική διακοπή λήψης τροφής κατά τη διάρκεια της νύχτας, ή σε σοβαρότερες περιπτώσεις όπως η διάρροια, ο εμετός και ο πυρετός.
Επομένως, συγκεκριμένο διατροφικό πρόγραμμα μπορεί να είναι σημαντικό σε πολλές περιπτώσεις που κάποιος οργανώνει τα γεύματα ενός ατόμου με SMA. Έρευνες προτείνουν μερικούς απλούς διατροφικούς στόχους:
- Αυξημένες ποσότητες σύνθετων υδατανθράκων (δημητριακά ολικής άλεσης, ρίζες λαχανικών, αρακάς, όσπρια, μαύρο ρύζι και ζυμαρικά).
- Καθημερινά θα πρέπει να καταναλώνονται τουλάχιστον 2 γραμμάρια πρωτεΐνης για κάθε 2 κιλά σωματικού βάρους.
- Για κάποια παιδιά μπορεί να είναι προτιμότερο να έχουν μικρότερα και συχνότερα γεύματα αντί για τρία μεγάλα γεύματα την ημέρα.
Επιπλέον, είναι σημαντικό για τα παιδιά με SMA να υπάρχει ένα πρόγραμμα διατροφής που να περιορίζει τη διακοπή λήψης τροφής κατά τη διάρκεια της νύχτας σε 6 ώρες για τα μικρά παιδιά και σε 10-12 ώρες για τα μεγαλύτερα παιδιά. Τα παιδιά με Τύπο SMA1 και κάποια με Τύπο SMA2 μπορεί να έχουν ειδικές διατροφικές ανάγκες λόγω αδυναμίας των μυών κατάποσης, ενώ μπορεί να υπάρχει κίνδυνος πνιγμού και οι τροφές να χρειάζεται να πολτοποιούνται ή να αλλάζουν σύσταση. Τέλος, είναι πολύ σημαντικό να λαμβάνεται υπόψη πως χρειάζεται μεγάλη προσοχή στις διατροφικές ανάγκες που προκύπτουν κατά τη διάρκεια μιας ασθένειας, ιδιαίτερα όταν παρουσιάζεται διάρροια ή εμετός.
Της Valerie Lawson – Φυσίατρος